Ef maður flytti til útlanda ...

Ef maður flytti til útlanda og kæmi ekki heim til Íslands í þrjú ár ... hvers skyldi maður sakna mest fyrir utan fólkið sitt? Sundlauganna, sagði maður. Sjósundsins? spyr ég. Birtunnar kannski í október? Hreina loftsins? Heimurinn er orðinn svo lítill, eða stór eftir atvikum, með tilkomu netsins að allar fréttir berast jafn hratt til Kambódíu og Súgandafjarðar. Ég held samt að ég myndi sakna kunningjanna því að ég myndi alltaf halda sambandi við vinina. En það yrði náttúrlega flóknara í Simbabve en í Kaupmannahöfn.

Já, það er laustengslanetið og spjöllin á götuhornunum sem ég sæi fjara út.

samromur.is

Ég mætti á mjög gefandi morgunmálþing um íslenskuna í morgun. Nokkrar stofnanir héldu það, þar á meðal Almannarómur sem er sjálfseignarstofnun sem mun hafa umsjón með smíði máltæknilausna en svo skemmtilega vill til að máltækni er áhugamál mitt til margra ára(tuga).

Erindin voru fjölmörg, öll stutt og flest upplýsandi. Ég hef hnóhnikað mér í kringum það málefni í nokkur ár þannig að ekki allt kom mér á óvart en ég var sannarlega ekki búin að átta mig á að svona víða væri svona margt komið vel áleiðis, t.d. í bönkunum.

Og svo er búið að opna Samróm og við erum öll hvött til að gefa raddsýni. Við ætlum ekki að glata íslenskunni, við ætlum bara að þróast saman.

Eliud Kipchoge 1:59:40

 

 

 

 

 

 

Það var svo margt geggjað við að sjá Keníamanninn Eliud Kipchoge hlaupa heilt maraþon undir tveimur klukkutímum í morgun. Hann var afslappaður, hann var glaður og hann var hvetjandi. Við þurfum ekki öll að slá met í íþróttum og ekki að vinna allan heiminn, bara bæta okkur sjálf og setja okkur raunhæf markmið sem við vinnum síðan að.

Það fundust mér vera skilaboðin frá Eliud og ég fer öll glaðari út í daginn.

En hann hljóp nokkra kílómetra í skólann þegar hann var krakki og á tímum loftslagskvíða er hollt að minnast eigin vélarafls þótt maður ætli ekki að setja heimsmet í hlaupum.

Strætó fer til Keflavíkur

Voruð þið búin að frétta það?

Mér skilst að Strætó bs. sé ekki með aðstöðu eins og flugrúturnar en miðað við áætlun fer strætó fyrir helmingi lægri fjárhæð (og með aðeins fleiri krókum) í flugstöðina. Mér finnst bara svo skrýtið að ég hafi þurft að uppgötva það með netleit. En bráðum mun ég láta reyna á!

Stytting vinnuvikunnar

Ég hef mjög mikinn áhuga á að stytta vinnuvikuna og dreifa verkefnum jafnar meðal fólks. Ástæðan fyrir því að vinnudagurinn er 8 klukkutímar er einfaldlega sú að einhver náungi ákvað að þriðjungur sólarhringsins væri eðlilegur í vinnu, þriðjungur í hvíld og þriðjungur í félagslíf og skemmtanir. Þá var vinnudagurinn 10 eða 12 tímar og hann vantaði viðskipti á kránni sem voru í skötulíki hjá mönnum sem rétt höfðu sig heim til að leggjast í bælið. Ef hann sagði það ekki hefði hann getað sagt það, en væntanlega mundi hann ekki eftir ólaunuðum störfum nema maður ætti að elda, þrífa og kenna börnum til vikunnar bara um helgar.

En gott og vel, svona hugsaði þetta einhver árið 1817 (ég finn bara ekki hver það var) og við erum enn að bíta úr nálinni með það. Kjarasamningaviðræður skilst mér að strandi núna helst á því að starfsmenn vilja styttingu vinnuvikunnar og viðsemjendur vilja a) styttingu kaffi- og/eða matartíma b) engan aukakostnað.

Ókei, ef við gefum okkur að vinnutími fólks nýtist almennt vel er óhjákvæmilegt að það kosti að hleypa fólki fyrr af vinnustaðnum. Það á tvímælalaust við um sólarhringsvaktir. Það þarf hins vegar ekki að stytta hverja vakt um 9 mínútur og vera með marga lausa enda. Það er hægt að fækka vöktunum og svo væri hægt að fjölga millivöktum þegar álagið er mest. Margt af því sem er gert á hjúkrunarheimilum krefst hvorki líkamlegs styrks né hjúkrunarþekkingar heldur útsjónarsemi, félagslyndis og glaðværðar. Aðstandenum stendur auðvitað nærri að spjalla við sitt fólk og fara með í ísbíltúra en ná því ekki daglega og ekki marga klukkutíma í einu. Þá væri gott að hafa áhugasamt fólk að störfum.

En ég viðurkenni að ég er farin út fyrir efnið. Segum að vinnuvikan væri núna 40 tímar að lögum. Hún er það. Segjum að vinnuárið væri 1.740 klukkutímar á vinnustað (44 vikur x 40 tímar). Gæti verið að einhverjum fyndist fengur í því að stytta vinnuárið niður í 1.640 tíma og taka skorpur, annað hvort út frá sjálfum sér eða vinnustaðnum?

Já, þetta er snúið en ég veit ekki betur en að her manns sitji nú yfir útreikningum fyrir alls konar stéttir. Sjálfri finnst mér brýnt að stytta vinnuárið OG nýta virkan vinnutíma fólks vel. En verður hægt að kreista skutlið út ef íþrótta- og annað tómstundastarf barna fer fram á skilgreindum vinnutíma?

Hitt áhugamálið mitt sem er nátengt þessu varðar sjálfvirknivæðinguna. Mitt starf getur vel vélvæðst að hluta og ef ég missi vinnuna mæti ég því með æðruleysi. Ef hins vegar vélar geta leyst flest störf hlýtur fyrst og fremst að losna um tíma fólks. Af hverju ætti ekki vinnuvikan að geta orðið einn dagur ef það nægir til að gera allt sem fólk gerir núna? 

Hjólum stolið

Hjólum virðist vera stolið í atvinnuskyni. Og hvað getur sá gert sem verður fyrir barðinu á slíkum þjófnaði? Ég er ekki búin að lesa öll persónuverndarlögin frá 2018 en miðað við reynslu Valda í Hjólakrafti er réttur þjófsins meiri en þess sem stolið er frá. Valdi er sem betur fer með öflugt tengslanet og bæði hjólin sem var stolið frá honum fyrir 10 dögum hafa fundist og eru komin aftur heim í Hjólakraft.

Bróðurdóttir mín varð fyrir svipuðu í vikunni, á að vísu ekki myndir og hefur engin tök á að endurheimta hjólið nema einhver athugull sjái það eða sé boðið það til kaups. Djöfulsins.

Við þurfum greinilega öll að taka að okkur að vera hið vökula auga löggæslunnar og eitt skrefið er að kaupa ekki notað hjól af einhverjum sem við höldum að eigi það kannski ekki.

 

Meðvirkni á vinnustað

Í morgun fór ég í svakalegt ferðalag upp á Höfða til að hlusta á fyrirlestur um meðvirkni í stjórnun sem Íslandspóstur bauð upp á á vegum Stjórnvísi. Matsalurinn var smekkfullur af áhugasömum tilheyrendum og má skilja það þannig að meðvirkni brenni á fólki.

Meðvirkni á vinnustað er m.a. þegar stjórnandi sér að starfsmaður svíkst um en gerir ekkert í því, jafnar ekki álagið milli starfsmanna og tekur ekki eftir þegar starfsmaður er alveg að keyra út í vegg. Það er áskorun að taka á neikvæðri hegðun og líka að koma auga á jákvæða hegðun og umbuna fólki eftir því sem ástæða er til.

Við eigum flest, sennilega öll, til botnhegðun og topphegðun, sem sagt misgóða daga. Vinnustaður er samfélag eins og samfélagið sjálft og heimilin okkar.

Þegar ég kom út var búið að keyra utan í bílinn minn en hann er 12 ára gömul Mazda sem er aðeins farin að beyglast. Þegar ég var lögð af stað tók ég eftir miða undir rúðuþurrkunni. Mér skilst að það sé alls ekki algilt að fólk sem rispar bíla láti eigendur bílanna vita af því. Gott karma til þessa náunga. Ég var glöð í allan dag.

Gærdagurinn byrjaði líka vel. Þá fór ég á annan fyrirlestur á vegum Stjórnvísi og þótt fyrirlesarinn segði fullt af sjálfsögðum hlutum gerði hann það á skemmtilegan hátt og ég fór út stútfull af brýningu í að aðskilja vinnu og einkalíf. Sá fyrirlestur var á heppilegri stað þannig að ég gat hjólað þangað að heiman og svo í vinnuna.

Og veðrið spillti engu.

Ég ... er sjúklega heppin með heilsuna

Ég held áfram að opna inn í kviku á mér. Ég hef það gott, ég er lukkunnar pamfíll. Ég er í skemmtilegri vinnu og fæ borgað fyrir að gera það sem mér finnst skemmtilegast af öllu, að grúska í texta, setja mig inn í máltækni, hitta fólk, tala við fólk og hlusta á fólk.

Mér er eiginlegt að fara vel með og þess vegna hef ég aldrei á ævi minni verið blönk. Ég naut foreldrahúsa meðan ég var í námi sem er ómetanlegt en ég vann líka með náminu. Það var lítið mál en félagslífið galt aðeins fyrir það.

Ég hef aldrei misst úr í skóla eða vinnu vegna kvíða eða þunglyndis sem ég heyri að sé algengt. Á 18 árum á sama vinnustað hef ég misst úr 10 daga vegna eigin veikinda. Ég er sjúklega heppin með heilsuna og þakka oft fyrir það.

Ég á marga góða vinnufélaga og skemmtilega vini. Ég á áhugamál sem ég næ að sinna og njóta.

Ég átti kærleiksríka foreldra sem dóu á þessu ári og því síðasta og þótt þau séu farin á ég áfram góðar minningar um þau, dýrmætt fólk sem vildi mér alltaf það besta.

Ég er heppin. Hins vegar á ég bróður sem hefur komið illa fram við mig og aðra í fjölskyldunni og þessi misserin rænir það mig svolítilli orku að reyna að hindra hann í að beinlínis hafa af mér og systkinum mínum peninga. Það er miklu algengara en ég hafði áttað mig á. Eðlilega vill margt fólk ekki opna inn í kvikuna á sér. Það er sársaukafullt og það verður alltaf einhver hópur sem finnst hinn opinskái vera að röfla, vorkenna sér, snapa athygli eða einfaldlega fara með rangt mál. Það er áhættan sem maður tekur.

Þegar ég skrifa færslurnar sem ég hef skrifað nokkrar í sumar er ég með 100% athygli á málinu en þess utan lifi ég bara lífinu. 

Ég hef ekki undan miklu að kvarta en ég vinn alveg fyrir mínu góða lífi, sit ekki með hendur í skauti og bíð eftir að tækifærin og ævintýrin komi af sjálfu sér. Ekki einu sinni réttlætið. En mjög margt fólk býr við miklu krappari kjör þannig að mér finnst stundum að ég geti ekki leyft mér að standa upp og verja mig. En þá væri ég meðvirk ...

Hættum að urða og hættum að bruðla

Eftir hlaupaæfingu í morgun fórum við nokkrar í Sundhöllina og töluðum okkur heitar í pottinum um loftslagsvandann. Ein var með mjög dramatíska tillögu. Hún sagði að flugmiði þyrfti að fara upp í 500.000 kr. þannig að ferðalag til útlanda yrði bara mjög stór hluti af útgjöldum heimilisins.

Það þarf að verðleggja kolefnisfótsporið, þar er ég sammála, en ég veit ekki hversu hátt. Og ef við gerum öll eitthvað, kaupum færri föt, minna plast, minni umbúðir, minna kjöt – fer það þá ekki að skipta máli? Banna örstuttar ferðir til útlanda? 

Ég hef haft áhyggjur af þessum vanda eins lengi og ég man eftir mér. Þess vegna hef ég prísað mig sæla að geta hjólað og gengið í vinnu, keypt notuð föt og lengi vel vildi ég aldrei vera styttra í útlöndum en einn mánuð.

En þið vitið alveg hverjir munu reka upp ramakvein ef neyslan verður skorin niður af umhverfisástæðum. Það eru þeir sem ganga fyrir neysluhyggjunni, framleiðendur að drasli og seljendur draslsins.

Lifi nytjamarkaðir! Verslum minna og verum meira.

Bráðamóttaka -- sagan okkar pabba

Ég er því miður skíthrædd um að þetta sé allt satt og rétt sem Elín Tryggvadóttir hjúkrunarfræðingur segir. Ég hef mesta samúð með fárveiku fólki sem á kannski ekki nána aðstandendur sem geta talað máli þess á staðnum og vitaskuld finnst mér hræðilegt að fólk þurfi að vinna við þessar aðstæður. Pabbi minn lærbrotnaði á Hrafnistu á föstudegi í júní 2018, rétt tæplega 97 ára, var látinn harka af sér til þriðjudags, þá loks sendur í myndatöku á Domus Medica og reyndist lærbrotinn. Þá var hann sendur á BRÁÐAMÓTTÖKU og látinn bíða þar í einn og hálfan sólarhring. Hann átti alltaf að fara í aðgerð á eftir, í kvöld, í fyrramálið eða strax eftir hádegi. Allan þann tíma fékk hann litla athygli, auðvitað bara mesta frá mér þar sem systir mín var í útlöndum, og ekkert að borða af því að hann átti að fara fastandi í aðgerð með svæfingu, eða slævingu hét það víst.

 

Ég var frekar reynslulaus í þessum fræðum og hélt þegar læknirinn á Hrafnistu sagði að hann væri aðeins marinn að læknirinn vissi hvað hann væri að segja. Nú myndi ég sennilega vefengja allt.

 

Ég sveia yfirvöldum allra tíma sem láta veikt og gamalt fólk mæta afgangi. Pabba langaði ekkert að verða eilífur en hann átti skilið áhyggjulausara ævikvöld.

 

Ég man enn hvað ég var fáránlega glöð þegar hann stundi upp þegar hann kom úr slævingunni á vöknun: Berglind, get ég fengið eitthvað að borða? – Það var þá ekki alveg búið að slá hann út af laginu.

Umferðin

Það er mjög langt síðan ég fór að hafa áhyggjur af of mikilli bílaumferð og áhrifum á umhverfi og lifsgæði. Þetta var helsta deilumál okkar mömmu heitinnar og það sem olli nokkrum hurðarskellum. Henni fannst að fólk mætti keyra bílana sína ef það hefði efni á því að eiga og keyra bíl en mér fannst og finnst það samfélagslegra spursmál hvort fólk keyrir allt sem það á erindi, einmitt þar á meðal í stór hús til að hlaupa síðan á brettum inni.

En auðvitað vil ég að fólk hafi val, að sjálfsögðu, líka til að keyra bílinn sinn og almennt til að taka heimskulegar ákvarðanir – svo fremi að þær bitni ekki á öðrum. Og það er einmitt galdurinn við að búa í samfélagi, við erum alltaf að taka tillit og fólk er alltaf að taka tillit til okkar. 

Ég er svo heppin að geta gengið og hjólað og er mjög þakklát fyrir það, alveg eins og ég er mjög þakklát fyrir að þurfa ekki að fara út í úrhellið sem er núna, hvorki til að ganga, hjóla né keyra. 

Mér blöskrar að Vegagerðin sé byrjuð að lengja frárein og breikka ramp til að mæta umferðartoppum en fólkið sem kvartar mest yfir umferðinni er það sem býr umferðina til. Ég er EKKI að biðja alla að hjóla, ég vil bara að þau sem vilja hjóla (lengri vegalengdir en ég þarf að fara) eigi í alvörunni möguleika á því án þess að eyða öllum deginum og vera í stöðugri lífshættu.

Einn borgarfulltrúi hefur áhyggjur af því að akandi umferð gjaldi fyrir alla gangandi farþegana og ég held næstum að henni fyndist eðlilegur fórnarkostnaður að sirka tveir vegfarendur dæju á gangbrautinni ef hægt væri að öðru leyti að nýta grænuljósaflæðið fyrir bílana. Ég skal alveg viðurkenna að mér finnst ekki þægilegt að stoppa marga bíla við Klambratún til að komast yfir Miklubrautina, mjög meðvituð um að tefja fjölda fólks, en hinn kosturinn væri að lengja leiðina mikið hjá mér eða skjótast yfir á rauðu.

Væri kannski hægt að finna lausn fyrir báða hópa? Stokk undir Miklubraut fyrir bílana?

Talgreinir -- opinn hugbúnaður

Eitt af skilyrðum fjárlaganefndar fyrir fjárveitingu til þróunar talgreinis sem breytir mæltu máli í ritað mál var að hugbúnaðurinn yrði opinn. Talgreinirinn er vissulega ekki útskrifaður en allir geta nýtt sér talgreini á vefsíðu HR. Og markmiðið er að hann muni nýtast þeim stéttum sem þurfa að skrifa ræður, yfirheyrslur, viðtöl og þess vegna eigin þýðingar á bókmenntaverkum. Hugsið ykkur tímann sem getur sparast – sem og vöðvabólguna sem notendur geta sloppið við.

Við viljum ekki þvo í höndunum, bera píanó á bakinu eða standa í röð á bókasafninu til að láta mynda fyrir okkur lánsbækurnar – ég vil a.m.k. vera með í fjórðu iðnbyltingunni, líka þegar reynir á hugarvinnu.

Og væri ekki frábært ef hægt væri að stytta vinnuvikuna? Lög um 40 stunda vinnuviku eru að verða hálfrar aldar gömul. Gætum við verið að tala um 30 stunda vinnuviku árið 2022?

Talgreinir > vél sem breytir tali í texta

Ég var svo lánsöm að sitja útvarpsnámskeið í vor og afrakstur þess var að gera útvarpsþátt fyrir þáttaröðina Fólk og fræði. Ég valdi að fjalla um talgreini sem ég nota í vinnunni, vél sem breytir mæltu máli í læsilegan texta. Vélin er ekki mennsk og hún gerir ómennskar villur en hún léttir okkur handavinnuna.

Þátturinn er aðgengilegur á vef RÚV til 7. desember. 

Skilyrði fjárlaganefndar fyrir að veita fé til þróunar talgreinis sem hefur verið í höndum HR var að hugbúnaðurinn yrði opinn og ég sé fyrir mér að heilbrigðiskerfið, dómskerfið og fjölmiðlar gætu nýtt sér hann. Ekki hika við að hafa samband við Jón Guðnason hjá HR eða mig hjá Alþingi ef þið haldið að talgreinir myndi létta ykkur lífið. Uppsetning hans krefst tæknikunnáttu en þegar uppsetningin er í höfn er notkunin einföld.

Fulli frændinn

Í flestum fjölskyldum er einhver sem hneppir vitlaust, borðar bara eina sort í veislum, notar ekki nafnháttarmerki eða stelur af foreldrum sínum.

Er það ekki?

Hvítur, hvítur dagur

Ég var með miklar væntingar til Hvíts, hvíts dags eftir að sjá kynningarstikluna og leikurinn stóð undir þeim en söguþráðurinn ekki. Það var ein óvænt vending í myndinni og hún var samt klisja. Ég er ekki að biðja um neitt últraraunsæi en er ekki dálítið vel í lagt að vera með tvær löggur í galla og eina gallalausa í litlum bæ?

Hins vegar fá löggurnar hrós fyrir allar kleinurnar og öll vínarbrauðin sem voru borin inn á löggustöðina.

Sem betur fer er ég ekki með eins marga lesendur og Jón Viðar sem fékk aldeilis yfir sig gusurnar fyrir að hallmæla myndinni.