,,Við hjónin" eða ,,Ég og maðurinn minn"

Ég hnaut um síðu Eiðs Guðnasonar í vikunni og las þar þetta:

Margrét skrifaði (26.10.2013):,,Það fer alveg afskaplega í mig að bókmenntaverk fái að hafa svona málfræðilega rangan titil, Við Jóhanna. Ég skil bara ekki hvernig þetta komst í gegn um prófarkalestur og bókaforlagið svona. 

Eiður á sennilega nokkra dygga lesendur því að nú þegar hafa nokkrar athugasemdir verið gerðar við pistilinn en ég ætla að býsnast hér. Ég leiðrétti (og hef það ekki í gæsalöppum) þýðingu fyrir nokkrum árum þar sem þráfaldlega stóð ég og Harry eða Sally og ég og breytti í við Harry og við Sally. Ég er á því að ég hafi lagað textann verulega. Ég held að orðalagið við hjónin sé ekki í boði í öðrum tungumálum og þess vegna er mjög óíslenskt að tilgreina alltaf báða aðila þegar við Jóhanna er í boði. Og ef Eiður vill láta taka mark á sér er galið að hann birti eitthvað sem hann skilur ekkert í og reynir ekki að skilja. Og er óskiljanleg gagnrýni.

Rukkað inn við Geysi - glætan!

Ég er leiðsögumaður á sumrin þannig að nú ætti mér að bregða. En ég er svo forhert að ég held að landeigendur við Geysi - sem eiga landið en ekki náttúrufyrirbærin - séu að skapa sér vígstöðu eina saman með þessu. Að ráða 8 manns í hliðvörslu og til leiðsagnar - neibb, ég trúi þessu ekki. Hins vegar vona ég að eitthvað gott komi út úr þessu, náttúrupassi eða eitthvað álíka komist á koppinn og það verði Í ALVÖRU farið í að laga stígana og afmarka hvar má ganga í grennd við Geysi og Strokk.

Ég sit því hér og hristi hausinn og hugsa: Jibbí, nú gerist eitthvað.

Gísli, er ekki helgi? - Gísli er ekki Helgi, eða hvað?

Ég var að horfa á Sunnudagsmorgun af því að ég var að heiman í morgun. Það var alveg eitthvað í lagi en upp úr stendur í mínum huga að þetta er alröng tímasetning fyrir þátt af þessu tagi. Mér finnst reyndar sunnudagshádegi almennt séð ekki eðlilegur tími til að horfa á sjónvarp en svona margir léttir strengir, og tilgerðarlegir, kalla fram kjánahrollinn minn.

Og var ég þó fyrirfram dálítið jákvæð út í hjólagarpinn.

Þegar efninu sleppir má halda áfram að gagnrýna öll hrópin. Veit Gísli ekki að míkrófónninn hans magnar upp hljóðið?

En ég er svo mikill sökker að ég horfi aftur næst.

Umræða karlanna

Allt í einu tók ég eftir því að umræðan á Facebook um ferðaþjónustuna er borin uppi af körlum. Þetta þýðir ekki að konur hafi ekki skoðanir og alls ekki að umræðan fari hvergi annars staðar fram, bara að í þessum tiltekna hópi, Baklandi ferðaþjónustunnar, tala aðallega karlar. Ég er áhugamaður um ferðaþjónustuna en tjái mig ekki þar öðruvísi en með einstaka lækum. Af hverju ætli það sé?

Meðlimir í Baklandi ferðaþjónustunnar eru núna 1.566 og ég er mjög meðvituð um það þannig að þegar ég skrifa aukatekið orð velti ég fyrir mér hvernig það lítur út sem ég segi. Ef ég reyni að vera fyndin eða kaldhæðin getur það misskilist. Það þvælist fyrir mér. Ég get verið stimluð. Og svo geta hellst inn athugasemdir við þráðinn sem tengjast ekki mínu innleggi. Þetta heftir mig allt saman.

En hitt fólkið sem tekur ekki til máls? Hitt kvenfólkið og auðvitað allir karlarnir sem segja heldur ekki neitt? Kannski það að menn eiga það til að vera orðljótir, hvassyrtir, árásargjarnir og persónulegir? Ég veit það ekki alveg. Kannski eru karlar of opinmynntir og konur of lokaðar.

Að hrauna eða ekki

Enn á ný er umræðan hjá okkur full af tilfinningum, nú um vegarlagningu í hrauni í Garðabæ. Einhvern veginn veit ég ekki alveg hvort hraunið heitir Gálgahraun eða Garðahraun. Ég hef ekki tekist það á hendur að fara og skoða, meta og gera upp hug minn. En hefur einhver spurt til hvers vegurinn er? Ég er nefnilega ekki sannfærð um að hann sé til bóta. Það heyrði ég meðal annars Friðjón Friðjónsson segja í útvarpinu fyrir einhverjum dögum. Hann er íbúi á þessum slóðum og aðstoðarmaður ríkisstjórnarinnar þannig að ekki eru þetta kýrskýrar pólitískar línur.

Og mér er fyrirmunað - stútfull af tilfinningum - að skilja hvernig hægt er að senda fjöldann allan af lögreglumönnum til að bera burtu fólk sem vill bíða niðurstöðu Hæstaréttar á sama tíma og mörg önnur brýn verkefni bíða lögreglunnar. Fréttamyndirnar komu út á mér tárunum.

Örvar Már Kristinsson, leiðsögumaður og íbúi Hafnarfjarðar, átti leið þarna um í dag og skrifaði þetta á Facebook áðan:

Á sama tíma og maður sér varla lögreglumenn að störfum við eftirlit með umferð við grunnskóla bæjarins, við vegaeftirlit á þjóðvegum og hverfisstöðvum er lokað vegna niðurskurðar og manneklu þá eiga þeir mannskap í svona gæluverkefni. Ég taldi minnst 20 lögreglumenn, 6 bíla og fjögur mótórhjól um hádegisbilið við Gálgahraun.

Með fylgja myndir. Ég hef samúð með lögreglumönnunum sem þurfa að hlíta fyrirmælum yfirmanna lögreglunnar. HVER ákveður svona nokkuð? Það er eitthvert nafn, einhver maður, einhver einstaklingur, einhver yfirmaður sem tekur af skarið. Hver? Og það þegar mannekla þjakar lögregluna?

#yolo

Sá Unglinginn í Gaflaraleikhúsinu í kvöld. Ég var búin að heyra viðtal við þessa greindarlegu tvo stráka þannig að ég gekk að því sem vísu að það væri eitthvað spunnið í sýninguna. Og vó, ég hló og hló í 100 mínútur af 105. Mér skilst að þeir séu í 9. bekk og mér er alveg sama hvort þeir strangt til tekið skrifuðu allt sem þeim er eignað, þeir nálguðust unglingsárin af mikilli fimi og skemmtu mér á fullu blasti. Foreldrar þeirra, vinir og skólafélagar voru klárlega á frumsýningunni (í kvöld) og þess konar fólk er yfirleitt erfiðasti áhorfendahópurinn.

Þessar fimm mínútur sem misstu marks voru þegar þeir predikuðu um einelti. Að öðru leyti ætti þessi sýning (með þessum eða sambærilega flinkum leikurum) að rata til sem flestra.

 

Fugl á víðavangi

Fjölbreytilegasta dýralíf á Íslandi hlýtur að vera fuglalífið. Getur verið að ég hafi tekið rétt eftir á fræðslufundi í kvöld að tæplega 80 tegundir verpi á Íslandi? Ég á fuglavísinn þannig að sjálfsagt gæti ég talið.

Fulltrúar frá Fuglavernd hittu okkur í gönguklúbbnum Veseni og vergangi og sögðu okkur sitt lítið af hverju um þá fugla sem við gætum hnotið um á gönguferðum. Guðsblessunarlega vissi ég sumt en ég var búin að gleyma að himbrimi synti um með ungana á bakinu en lómurinn ekki. Við megum ekkert vita um snæuglu, t.d. hvar hún heldur sig, af því að hún er í útrýmingarhættu. Við viljum ekki annað geirfuglsslys. Branduglunni hefur fjölgað í réttu hlutfalli við meiri lúpínu. Hún var áður flokkuð sem ránfugl en ekki lengur. Haftyrðillinn er hverfandi en er þó finnanlegur í grennd við Sauðárkrók.

Félagið Fuglavernd var stofnað til að vernda haförninn og nú er stofninn kominn upp í um 70 pör.

Þetta og langtum langtum langtum meira ætti maður að hafa á hraðbergi.

Einn silfurpeningur

Ef ég fengi verðlaun og verðlaunapening fyrir að sitja á varamannabekk og leggja ekkert á mig hefði hann kannski ekkert tilfinningagildi. Ef eitthvað er í peninginn spunnið og ég hef unnið til hans trúi ég að ég vildi eiga hann til minningar um viðburðinn og árangurinn.

Ef aðrir eru sama sinnis getur maður ályktað að margumræddur silfurpeningur hafi hafnað hjá manni sem lagði sig ekki fram. En þá spyr ég mig: Hvert er raunvirði gripsins? Er efnið í honum og vinnan við hann 2 milljóna króna virði?

Og hvern annan getur langað til að eiga svona grip? Mér finnst tilhugsunin um að eiga óverðskuldaðan verðlaunagrip uppi á vegg eða inni í skáp svo galin að ég get ekki sett mig í spor hugsanlegs kaupanda. En kannski verður niðurstaðan af öllu þessu jaríjarí fyrst og fremst sú að næstu „silfurpeningar“ verða úr álpappír.

Eru læknar verkalýður?

Ég þekki ekkert til læknastéttarinnar, rétt svo að ég þekki persónulega tvo lækna og það lauslega. Ég veit ekkert um laun þeirra eða aðbúnað. Og hvað vil ég þá með einhverja skoðun upp á dekk?

Ekkert.

Hins vegar heyrði ég í dag að verkalýðshreyfingin beitti sér orðið fyrst og fremst fyrir læknana. Og ég fór að velta fyrir mér hvort læknar væru meiri hagsmunahópur en aðrar stéttir. Kemur til greina að klásusinn í læknadeild snúist um laun, að hafa stéttina nógu fámenna til að hægt sé að halda uppi launakröfum? Það er hægt að sjá við því með því að fara til útlanda, en þeir sem eyða fyrstu 10-15 árum fullorðinsævinnar í útlöndum festa þar kannski rætur óvart, ég tala nú ekki um ef þeir eignast þarlenda maka og ílengjast með nýju fjölskyldunni.

Hvað myndi gerast ef við menntuðum fleiri lækna í Háskóla Íslands? Og hver ERU laun lækna? Ég skil að ábyrgð skurðlækna er mikil en er ábyrgð heimilislækna meiri en ábyrgð hjúkrunarfræðinga eða geislafræðinga? Ég veit þetta ekki.

Hross koma á óvart

Af einhvers konar skyldurækni fór ég að sjá Hross í oss í Háskólabíói. Hestar, fátt sagt, engin saga eða lítil, já, eiginlega hélt ég jafnvel að þetta yrði langdregið hrossablæti.

Nei, mér var komið þægilega á óvart. Að sönnu er söguþráðurinn slitróttur og skilur nóg eftir fyrir ímyndunaraflið. Það hentar ekki öllum bíóförum eins og ég komst að raun um þegar ég leitaði að dómum um myndina eftir á. En hún spilaði á minn tilfinningaskala og nóg var hlegið í bíóhúsinu til að sannfæra mig um að fólki var meðfram alveg skemmt.

Ingvar E. Sigurðsson leikur mann sem er ástfanginn af merinni sinni. Þótt hann láti ekki líffræðilega reyna á er hann samt líffræðilega miður sín þegar merin reynist kunna að meta graðhest. Hvort er þá dýrið mennskra eða maðurinn dýrslegri?

Drykkjuskapur, þrálát forvitni um alla hina og nágrannakrytur setja sterkan svip á myndina. Helgi Björns, Kjartan Ragnars og Ingvar sýna allir á sér nýja leikhlið og Steinn Ármann brillerar fyrir allan peninginn í sjósundinu sínu. Rússarnir tala rússnesku, Spánverjinn (eða Brasilíubúinn eða eitthvað) og Svíinn tala öll sitt tungumál og það er ekki þýtt enda auðheyrt að merkingin er ekki í textanum heldur látbragðinu og myndmálinu.

Það eina sem ég finn að (fyrir utan eina of súrrealíska senu í seinni hlutanum) er nafnið. Á ensku heitir hún Of Horses and Men og mér finnst það eins mikið of einfalt og mér finnst Hross í oss ljótt, bara hljóðrænt ljótt. Ég held að ég skilji að meiningin sé að tiltölulega stutt sé á milli hrossa og fólks en kannski er ég ekki sérlega trúuð á það. En aðallega er titillinn ljótur að mínu mati. Og þá er hann ljótur ...

Skiptir sæstrengur máli?

Maður þyrfti auðvitað að lesa skýrsluna um sæstrenginn. Hún er 55 blaðsíður. Menn hafa fundað og rætt, skrifað fundargerðir og komist að niðurstöðu. En mín tilfinningalega niðurstaða er sú að það er löng leið til þeirra landa sem gætu viljað kaupa af okkur orkuna. Á þeirri leið gæti margt farið úrskeiðis. Ef afhending klikkar verður einhver viðtakandi óhress enda fær hann ekki orkuna eins og hann býst við. Af því ber einhver skaðann og bjargföst meining mín er að það yrðum við.

Mikið vildi ég að einhver gæti afsannað þessa kenningu mína og það með að öll orkan sem við værum aflögufær um gæti í mesta lagi lýst upp tvær breskar borgir.

Það er nær að byggja upp atvinnu á Íslandi og selja fyrirtækjum hér orkuna sem við getum með góðu móti framleitt.

36.500 á mánuði - fullt fæði innifalið?

Ég held að meint legugjald í fjárlagafrumvarpinu upp á 1.200 kr. á sólarhring sé smjörklípa, hugsað til að afvegaleiða umræðuna. Og ég geng með opin augun í gildruna.

Þessi upphæð er svo langt frá því að borga fyrir veitta þjónustu - enda greiðum við hana með sköttunum meðan við erum frísk og þurfum ekki á spítalavist að halda.

Það kostar að innheimta þessa lágu upphæð - á þetta að heita atvinnuskapandi?

Sumt fólk munar samt um þessa upphæð, kannski einmitt það fólk sem á helst erindi á spítala. Kannski, ég veit það ekki.

Ég held að öll stjórnvöld geri þetta, tefli fram einhverri fáránlegri hugmynd sem veldur usla til þess eins að geta dregið hana til baka og klappað sér á bakið. Nema nú blaðrar internetið öllu þannig að ég held að stjórnvöld komist bráðum ekki lengur upp með þetta.

Næsta mál, takk. Ef ég ætti að forgangsraða myndi ég leggja allt kapp á að greiða niður vaxtaberandi skuldir. Til þess þarf að afla tekna. Hvar eru matarholurnar? Hvar má spara? Mér er ferðaþjónustan hugleikin og ég held að þar séu veruleg sóknarfæri. Einn liður í því væri að stýra fólki út á land og einn liður í því væri að hafa innanlandsflugið á sama stað og millilandaflugið. Annar liður væri að bæta samgöngur. Það kostar auðvitað. Enn einn liður væri að efla afþreyingarstigið og bæta í í menningarmálum frekar en að draga úr. Iceland Airwaves sogar fólk til landsins. Sagan gæti stutt við náttúruna. „Vonda veðrið“ er ekki sem verst. Norðurljósin eru komin á kortið. Maturinn er kominn á kortið. Helmingur ferðamanna kemur í júní, júlí og ágúst en helmingur kemur hina níu mánuðina. Á þeim tíma er ótrúlega víða lokað. Öö, já, LOKAÐ. Þá er ekki hægt að kaupa kaffi, kjúkling eða krumpudýr nema mjög óvíða. Já, það er erfitt að hafa marga staði opna lengi á rólegum tíma en það er verkefni að finna út úr því. Er það kannski ekki hægt? Mætti nota staðarnet til að upplýsa? Gestastofur? Einkaframtakið? Hvað með sútarann á Sauðárkróki? Er þar ekki leðurvinnsla og búð og tekið á móti fólki sem kemur? Starfsfólkið hefur samt eitthvað arðbært fyrir stafni þann tíma sem færri gestir eru á ferli. Mínir túristar vilja sjá spriklandi fisk á bryggjunni og kýrnar mjólkaðar. Er ekki hægt að flétta heimsóknir sem greitt er fyrir inn í atvinnuvegina?

Ég held að lausnirnar séu úti um allt ef við viljum sjá þær. Og vissulega væri þarft skref að lögleiða starfsheiti leiðsögumanna til að stugga við sjóræningjunum sem er skítsama um mosann og stofuglugga forsetans og vita ekkert annað en það sem þeir muna úr fyrstu hringferðinni sinni með leiðsögumanni.

Hjólastígar á Suðurlandi

Mesti hugmyndasmiður sem ég heyri í á opinberum vettvangi er Andri Snær Magnason. Í gær var ég svo heppin að fá 20 mínútna skammt af hugmyndaauðgi hans á ferðamálaþingi. Hann varpaði fram spurningum og hugmyndum um fiska og náttúrufræði, af hverju við værum ekki „vitlaus í fiska“, t.d. börn sem hefðu aðgengi að öllum þeim fjölbreytilegu fisktegundum sem synda í hafinu í kringum Ísland. Flugleiðavélarnar eru skreyttar með fossum (er það ekki annars?) - en hvað ef þær væru skreyttar með furðufiskum? Ótrúlega margir Íslendingar - sem teljast fiskveiðiþjóð - hafa aldrei séð fisk nema flakaðan í borði fisksalans, jafnvel bara á diskinum í bleikri sósu. Á sjómannadaginn er alls kyns fiskur sýndur í fiskikörum á bryggjunni og það mælist alltaf vel fyrir. Af hverju er þetta ekki algengara hjá fiskveiðiþjóð?

Þetta var athyglisverð hugmynd.

Svo lagði hann út af Sigurði Fáfnisbana sem drap Fáfni, steikti úr honum hjartað, át og skildi þá tal fugla. Fornsögurnar eru hér ekki notaðar sem aðdráttarafl á útlendinga, arfinum er gert lágt undir höfði, margir ráðamenn tala þessa fornu menningu niður og gera á allan hátt lítið úr þessari sérstöðu okkar. Spildan sem Hús íslenskra fræða átti að rísa á er núna hálfgert ginnungagap og handritin á vergangi. Mig minnir að Andri hafi sagt að í Dublin væri stytta/líkneski/hurð (hann sýndi mynd) af Sigurði að steikja hjartað og það væri eitt helsta aðdráttaraflið í þeirri borg. En hér? Veit einhver hvar Sigurður Fáfnisbani heldur til?

En það sem höfðaði samt mest til mín var hugmyndin um láglendishjólastíg eftir Suðurlandinu. Andri sagði að Ísland væri flatara en Holland. Já, þar sem byggðin er. Væri ekki dásamlegt að geta hjólað eftir Suðurlandinu endilöngu, jafnvel með alla fjölskylduna, Íslendingar jafnt og útlendingar, 20, 30 eða 50 kílómetra eftir atvikum, stoppað í Hveragerði, við Þingborg, á Hellu, við Seljalandsfoss, séð Vestmannaeyjar nálgast og fjarlægjast, talað um jöklana sem voru hrikalegt farg á landinu og hopuðu svo - koma þeir aftur? - rifjað upp Önnu frá Stóruborg, fengið sér ís, litið inn í kaffi, spókað sig á jökulsporði, gist í hlöðu, fengið sér pítsu á Systrakaffi, gengið upp að Systravatni, rakið ættir sínar til síra Jóns Steingrímssonar eldklerks, gengið á Kirkjugólfi, mátað sig við Dverghamra, gáð upp í Fjaðrárgljúfur, horft lengi á Skaftárhraun, virt fyrir sér nýju brúna yfir Múlakvísl, sagt þjóðsögur, sopið hveljur yfir Jökulsárlóni, leitað að sel - já, eða rostungi - fundið humarilm á Höfn --- á hægferð?

Á hægferð.

Hægferð er lykilorðið.

Enginn bannar fólki að keyra en okkur er eiginlega bannað að hjóla um landið.

Leiðsögumenn á ferðamálaþingi - hægferð

Formanni Félags leiðsögumanna var boðið að vera með erindi á ferðamálaþingi sem var haldið á Selfossi í dag. Dagskráin var þétt og erindin fín, tengslamyndun er mikilvæg sem og skemmtilegir þinggestir eins og var raunin í dag. Vonandi verður leiðsögumönnum oftar boðið í ræðustólinn þegar ferðaþjónustan er annars vegar.

Niðurstaðan eftir daginn var sú að ekki nógu mikið hefði breyst í aðbúnaði á 10 árum. Reyndar var Andri Snær Magnason með frábærar útfærsluhugmyndir. Ég nefni bara það að gera hjólreiðar auðveldr á Suðurlandi þannig að fólk geti látið duga að fara 30-50 kílómetra á hverjum degi, jafnvel með börnin sín. Þá gistir fólk oftar, borðar oftar og nýtur vonandi ferðalagsins betur.

Hægferð.