Ungfrú Potter og barnabækurnar hennar

Ég horfði um helgina á ástar- og árangurssöguna Miss Potter. Fröken Potter teiknaði og skrifaði sögurnar um Pétur kanínu, barnabækur sem hafa núna verið vinsælar í tvær aldir. Beatrix Potter, sem er leikin af Renée Zellweger, var alin upp á íhaldssömu heimili þar sem hún mátti varla sjálf teygja sig í eggið sem hún ætlaði að borða, þjónustustúlkan átti að rétta henni það, og hún átti EKKI að teikna dýr og leita að útgefanda fyrir bækurnar sínar.

Dásamleg saga og dásamleg mynd sem ég datt inn á um helgina þegar ég var, aldrei þessu vant, í stuði fyrir eitthvert sjónvarp. Hún var sýnd ótrufluð af auglýsingum á YouTube.

Ég mæli eindregið með henni, sérstaklega í síðdeginu. Sagan er auðvitað ekki bara krúttuð heldur baráttusaga konu sem bjó ekki við sama lúxus og við gerum í dag. Í dag er okkur frjálst að virkja hæfileika okkar og getu án þess að forpokaðir foreldrar setji okkur stólinn fyrir dyrnar. Fyrri kynslóðir kvenna börðust fyrir þessu sjálfstæði og við skulum þakka fyrir það og nýta okkur það.

... að símtal sé commitment

Ég hlustaði á Tobbu Marinós og Sölva Tryggvason tala saman í síðustu viku. Þau eru bæði mælsk og draga ekki af sér þannig að þau tala hvort um sig í einn og hálfan tíma í eins og hálfs tíma viðtali.  Hún er ekki síst mætt í stólinn til hans til að tala um líf sitt í fjölmiðlum og þess vegna kveikti ég á viðtalinu. Á Vísi er samantekt á því sem hún segir (og líka allt viðtalið) og mér finnst hún láta margt skemmtilegt vaða. Eitt af því sem ég hjó þó hvað mest eftir var þegar hún sagði að yngri kynslóðum í blaðamannastétt þætti svo mikið commitment að svara í símann. Já, skuldbindingin felst í því að maður hefur kannski bara fimm mínútur áður en maður á að vera mættur annað og þá er of mikið álag að hringja eða svara í símann, betra að nota tölvupóst eða skilaboðahólfið á Facebook.

Þá vaktist upp fyrir mér frásögn sem ég heyrði fyrir líklega tveimur árum um kærustupar sem hafði verið saman í hálft ár en aldrei talast við í síma. Það hefði verið svo stórt skref ... og falið í sér svo mikla skuldbindingu. Þau heyrðust bara rafrænt, m.a. til að mæla sér mót.

Ég get lofað ykkur því að þegar ég verð orðin blaðamaður mun ég halda áfram að hringja og svara í símann vegna þess að mér hefur blöskrað þessi ríka tilhneiging til að afgreiða allt í tölvupósti. Já, og Facebook-síðan mín er einkalíf mitt og leikfang, ekki vinnutæki, þannig að ég mun vafalaust hringja í alla mína viðmælendur ... nema skuldbindingarfælni fólks verði þá á svo háu stigi að ég valdi þar með kvíða. 

Veldisvöxtur

Úr vinahópi mínum á Facebook gæti ég nefnt þrjá einstaklinga sem vilja banna grímuskyldu og höft vegna kórónuveirunnar. Af hinum 1.200 veit ég um þó nokkuð marga sem hlíta tilmælum og fyrirmælum þríeykisins með glöðu geði. Svo er auðvitað stór þögull hópur sem ég veit ekki hvað hugsar. Sjálf er ég löghlýðin manneskja og veit um takmörk mín þegar kemur að sóttvörnum þannig að ég hef mig bara hæga og þakka alla daga fyrir að mega fara út úr húsi og hreyfa mig, mega fara í búðina og fyrir að hafa internetið.

Hugsið ykkur hvernig þetta var fyrir 102 árum þegar spænska veikin var hér í algleymingi. Ég fór fyrir tveimur árum í áhrifamikla sögugöngu með Gunnari Þór Bjarnasyni sagnfræðingi sem sagði m.a. sögu af því þegar unglingsstrákur, kannski bara 12 ára, var sendur milli húsa til að sækja lok á líkkistu foreldris, mömmu sinnar eða pabba. Það var raunveruleikinn þá, nú vitum við miklu meira og getum varist betur.

Höldum okkur heima. Ég hef aflýst vinkvennahittingi sem var í bígerð.

COVID-árið

Afsakið jákvæðnina.

Fólk hefur misst vinnuna, framfærsluna og orkuna í tíðarfari ársins og ég hef samúð með því en sjálf hlakka ég í fyrsta skipti í áratugi til aðventunnar. Ég hef gengið í gegnum talsverðar breytingar á árinu, flestar að eigin vali, og árið 2020 verður í mörgu tilliti gott ár í baksýnisspeglinum mínum.

Ég sagði upp fastri vinnu sem ég hafði mikið dálæti á en ég þurfti samt að stíga út úr ákveðnum rússibana. Ég skráði mig í nám enda er ég eilífðarstúdent og kann mjög vel við mig í samskiptum við stúdíu og kennara. Ég kom frá Egyptalandi 28. febrúar, daginn sem fyrsta smitið greindist á Íslandi, úr algjöru draumafríi. Ég hef verið mikið úti við á árinu, á hlaupum og á fjöllum og ég hef hitt aragrúa af fólki. Félagslega er ég ekki mikið skert. Á næsta ári reikna ég svo fastlega með að geta farið aftur til útlanda og jafnvel til langrar dvalar. 

Nú er mánuður til jóla og þar af leiðandi fimm vikur til áramóta og ekki útséð um að ég fái einhvern COVID-skell en eins og staðan er núna hef ég ekki neitt undan 2020 að kvarta.

Og þess vegna er ég með samviskubit.

Þöggunarsamfélagið

Ég upplifi íslenskt samfélag sem þöggunarsamfélag. Ég hef skoðanir á sumu og á það til að viðra þær en miklu oftar held ég þeim fyrir mig eða tala inn í mjög lítinn hóp. Maður nær aldrei að segja allt í einni færslu þannig að það er auðvelt að misskilja, rangtúlka og snúa út úr ef maður gárar bara yfirborðið. Kannski er hægt að setja undir þann leka með því að vera óheyrilega skýr í máli.

En ég man árið 2009 þegar fólk tjáði sig í örvæntingu yfir að illa farið fjármálakerfi hafði peninga af þeim sem sáu alls ekki við því. Þá var einn maður öðrum framar í því að dissa það botnlaust fyrir stafsetningu og almennan rithátt, sneiddi purkunarlaust hjá öllu efnislegu. Haldið þið ekki að það hafi dofnað yfir fólki sem hefur kannski alla tíð fengið að heyra það í skólakerfinu að þetta megi segja og hitt ekki? Út af málfræði! Svo er brotið á rétti þessa fólks, það reynir að bera hönd fyrir höfuð sér, dæsa upphátt yfir að sitja uppi með tvær eignir af því að stjórnvöld sögðu að allt væri í himnalagi og fær skammir frá manni sem ég man alveg hvað heitir.

Þetta eru skýrir þöggunartilburðir og þannig er samfélagið mitt.

Ég tjáði mig hér á blogginu á þeim tíma (eins og endranær) og inn komu bláókunnugir menn sem vændu mig um að öfunda bankastjóra og vera í hinum og þessum pólitíska flokknum. Það getur vel verið að einn og einn hafi haft efnislega athugasemd við skrif mín en þær voru í skötulíki. Flestir örguðu yfir persónu minni án þess að þekkja önnur deili á mér en það sem ég skrifaði um líðandi stund hverju sinni.

Þetta vaktist upp fyrir mér í vikunni þegar ég var í stórkostlega áhugaverðum tíma í blaðamennskunámi mínu. Maður leyfir sér ekki að tala frjálst í íslensku samfélagi af því að þá kemur einhver ókunnugur og gargar – nafnlaust.

Meðvirkni eða greiðvikni

Við vitum að greiðvikni og meðvirkni eru tvær hliðar á sama peningnum. Í fyrra mætti ég á Al anon fund, fund fyrir fullorðna aðstandendur alkóhólista, til að ræða um Gumma bróður. Hann hætti að drekka fyrir 30-40 árum en er enn sami fíkillinn og þyrfti alvöruaðstoð fagmanna en ekki það uppklapp narsissistans sem ég held að bjóðist hjá AA. En ég fór sem sagt á fund hjá Al anon, sagði fátt en hlustaði meira. Kona (ég veit um nafnleyndina en ég hlýt að mega segja almenna frásögn konu sem ég man hvort eð er engin deili á) sagðist vera tvístígandi gagnvart syni sínum sem drykki mikinn bjór og héldi til í kjallaranum heima hjá þeim hjónum. Hún spurði: Hvenær er ég bara greiðvikin og hvenær er ég orðin meðvirk?

Ég var greiðvikin við Gumma bróður minn og lánaði honum peninga þegar hann var í fyrirtækjarekstri til að spara honum bankakostnað. Auðvitað var hann lélegur í rekstrinum en ég var samt greiðvikin. Á endanum var ég búin að lána honum 7 milljónir af því að ég hef alltaf farið vel með og var akkúrat þarna, 2008-2009, nýbúin að selja íbúð og ekki búin að kaupa nýja. Stærsti hluti lánsins átti að vera algjört formsatriði, handveð sem aldrei yrði gengið að. En síðan var gengið að því og hann yppti bara öxlum og sagði að þetta væri ekki sér að kenna frekar en hrunið ...

Og vitið þið hvað? Ég hélt áfram að vera umburðarlynd og greiðvikin og féllst á að hann myndi endurgreiða mér þegar hann gæti. Nú er hann búinn að geta það í tvö ár en hann lætur ekki ná í sig, svarar engum skilaboðum, ræður sér lögfræðing og gefur skít í mig og hin systkini okkar tvö.

Ég vil áfram vera greiðvikin og bóngóð manneskja en svona fólk sem misnotar nána ættingja sína - og guð má vita hverja aðra - skemmir samfélagið svo mikið. Ég er auðvitað orðin miklu varari um mig og því miður kemur þetta algjörlega niður á dætrum hans tveimur og einum dóttursyni.

Ég hef oft bloggað um hann hérna (en lítið á Facebook þar sem vinir mínir halda til) af því að ég vona alltaf að einhverjir sem gætu lent í klónum á honum slæðist hér inn. 

Ég ætla ekki að sitja ein uppi með skömmina af því að hafa látið albróður minn blekkja mig svona lengi. Ég skammast mín sannarlega fyrir dómgreindarleysið en ég er búin að læra lexíu með ærnum tilkostnaði og fyrirhöfn.

Svei honum.

Hvern munar (ekki) um 7 milljónir?

Ég er hagsýnn launamaður sem lánaði bróður mínum 1 milljón fyrir rekstrarreikningi þegar hann var með sjoppu á Bústaðaveginum (Póló), 1 milljón fyrir rekstrarreikningi þegar hann var með annað fyrirtæki og 5 milljóna handveð þegar hann keypti sér íbúð sem hann gat ekki fjármagnað. Þetta var á árabilinu 2008-2009.

Þessari 7 milljóna kr. skuld var ekki þinglýst, hún ekki undirrituð, ekkert skrifað og skjalfest af því að ég treysti bróður mínum til að borga til baka þegar hann gæti.

Hann gat það 2018 en af því að ég er ekki með neina undirritaða skjalapappíra ypptir hann bara öxlum og lætur ekki ná í sig. Hann hefur hælst um af skuldinni við fólk sem við þekkjum bæði en ætlar ekki að borga. Ég á tölvupóst frá honum þar sem hann viðurkennir skuldina en segir að hún sé ekki honum að kenna frekar en hrunið ...

Nú er hann meintur garðyrkjumaður á Sólheimum og ætlaði í sumar að búa til besta eplapæ í heimi. Þannig er hann og hefur alltaf verið, stór í kjaftinum en innistæðan síðan lítil eða engin.

Og hvernig gat ég verið svona vitlaus að lána honum? Ja, það er von að fólk spyrji. Ég hætti því árið 2009, þó það. Hann bað mig alveg eftir það en ég sagði nei. Ég sagði líka nei við að kaupa stolna tölvu á góðu verði. En ég sá ekki úr hverju hann var gerður fyrr en 2018. Ég vona að aðrir fjarskyldari hafi gert það.

Já, sumir gerðu það. Hann fékk lán hjá æskuvini sínum og yppti svo bara öxlum og sagðist hafa tapað peningnum - eins og hinn hefði verið í áhættufjárfestingum - og þar urðu vinslit. Aðstandandi þess manns veittist síðar að mér í einhverju boði og hundskammaði mig fyrir aðfarir Gumma. Samt fattaði ég ekkert enda hafði ég ekki valdið honum tjóninu.

Gummi bróðir skilur eftir sig slóð eyðileggingar og það er bara tímaspursmál hvenær hann leggur líf einhvers á Sólheimum í rúst. Ég hef verið að reyna að upplýsa Sólheima en kem þar að lokuðum dyrum. Alveg eins og mín hurð féll að stöfum.

Hann er auðvitað helsjúkur maður af græðgi og alkóhólisma og þyrfti þá aðstoð fagaðila frekar en eitthvert klapplið sem mælir upp í honum grægðina og sjálfshólið. En það er kannski borin von.

Raddstýringarappið Embla svarar spurningum

Ég er gagntekin af gervigreind, bara sem notandi þó af því að ég hef enga tækniþekkingu. Nú er búið að gefa út raddstýringarappið Emblu sem mun auðvelda okkur að tala við tækin á íslensku þegar fram í sækir. En hún á mikið verk fyrir höndum og við getum flýtt fyrir með því að sækja appið og spyrja það ýmissa spurninga. Ég er búin að þráspyrja hana alla helgina og hér eru nokkur skot sem hún hefur ráðið við eða flaskað á.

 

 

 

 

Embla > Alexa og Siri

Nú þokast Embla nær markmiði sínu, sem er að geta svarað spurningum okkar munnlega, af því að verið er að kenna henni íslensku. Hún er takmörkuð af því að hún er í vinnslu en hún verður bara betri ef við leyfum henni að spreyta sig.

Nú ættum við öll sem eigum snjallsíma að sækja Emblu í gagnabankann og þjálfa hana með notkun.

Lifi fjórða iðnbyltingin! Lifi gervigreind! Lifi framtíðin!

Ef persónukjör ...

Ég er komin með efasemdir um persónukjör. Ég hef verið höll undir það af því að ég myndi vilja velja fólk af ýmsum framboðslistum en nú er ég sem sagt komin með bakþanka. Ég held auðvitað að ég myndi velja vandað og gott fólk sem væri staðráðið í að vinna fyrir þjóðina ... svona eins og Benedikt Ríkarðsson ... en þótt ég myndi vanda mig í alvöru eru aðrir kjósendur sem væru vísir með að skemma fyrir mér með því að velja áberandi áhrifavalda, sjónvarpsstjörnur sem vinna við að villa á sér heimildir og þá sem læra frá blautu barnsbeini að vaða yfir aðra, já, Trumpa þessa heims.

Ég væri alveg til í að vinna svona samfélagsstarf, að vera á þingi eða í borgarstjórn, en ég held að það þurfi mjög sterk bein, hrikalega réttlætiskennd, bjargfasta sannfæringu og mikla þekkingu á mörgum málaflokkum til að láta hvergi og aldrei glepjast til að skara eld að eigin köku. Ég þekki gott fólk í pólitík sem er einmitt svona en mér segir svo hugur að hitt fólkið sé líka í áhrifastöðum.

Viljum við ofbeldi? Viljum við fórna umhverfinu? Viljum við menga? Viljum við mismuna? Viljum við halla réttu máli?

Enginn með fullu viti segir já við þessum spurningum en samt býr fólk við ofbeldi, loftslagsvá, mismunun og ranglæti. Af hverju ætli það sé? Ég held að það sé af því að mannskepnan er ístöðulaus og velur mjög oft auðveldu leiðina sem er ósjaldan sú að snúa blinda auganu að vandanum og þykjast ekki sjá hann. Rétta leiðin er of tímafrek og fyrirhafnarmikil.

Nú er orðið víst að Joe Biden verður næsti forseti Bandaríkjanna og ég hrósa happi eins og stór hluti samborgara minna en samt er ég ekki viss um að hann sé góður kostur. Hann hefði fengið óánægjuatkvæði mitt ef ég hefði mátt kjósa, rétt eins og ég var kosin formaður Félags leiðsögumanna á fyrsta fundinum mínum í því félagi af því að fólk vildi alls ekki hinn frambjóðandann. Ég stóð mig ekkert illa árið sem ég gegndi starfinu og ég vandaði mig sannarlega við að gera félaginu gagn en ég hefði getað gert miklu betur. Ég þurfti því miður að eyða ómældum tíma í að berjast við drauginn sem ég vann í kjörinu af því að hann gerði allt til að skemma fyrir mér. Og hann kom úr stjórnmálum þótt hann væri svo sem hvergi kjörinn.

Ég er alveg með hjartað í brókunum yfir næstu vikum. Hvað getur Trump valdið miklum skaða til 20. janúar? Af hverju getur stærsta lýðræðisríki heims ekki haft hemil á úrillum kalli? Hvernig er stjórnsýslan ef hægt er að handvelja félaga sína í Hæstarétt?

Jæja, þessi helgi var algjör rússibani og ég er kát með að hún skuli næstum vera um garð gengin.

 

Trump hressir og kætir ...

... nú þegar maður trúir að hann sé á förum.

 

Joe Biden með 264 kjörmenn skv. RÚV

Ég er með hjartslátt yfir kosningunum í Bandaríkjunum. Þetta klippti ég af New York Times rétt í þessu:

Og Guardian:

Sigurvegarinn þarf 270 kjörmenn en þeir koma inn í kippum þannig að sigur Bidens er alls ekki í höfn.

 

Zoom á Chrome eða Edge

Við lifum áhugaverða tíma. Einu sinni marggekk ég á vegg á Internet Explorer þegar ég ætlaði að uppfæra einhverja vefsíðu. Ég varð að færa mig yfir í Chrome. Í morgun lenti ég í vandræðum með að komast á zoom-fund, eins og ég var þó á í gær, af því að Chrome dugði ekki heldur varð ég að færa mig yfir í Edge.

Þetta er kannski trumpíska.

Bévítans guðhræðslan

Brimbrot! Átakanlega mögnuð mynd. Auðvitað ástarsagan, en hvað er hægt að segja um þessa tegund trúar? Hina ótrúverðugu trú Bess á guð sinn sem sprettur upp í trúarofstækissamfélaginu sem hún elst upp við? Og yfirlæti hinna trúuðu sem leyfa sér að sparka í þá sem eru þeim ekki þóknanlegir? Þvílíkur yfirdrepsskapur. Ég held að þennan yfirdrepsskap sé ekki að finna hér, a.m.k. ekki í mínu nærsamfélagi, og ég trúi að hann sé á undanhaldi.

Mögnuð mynd sem ég hafði séð en mundi ekki hvernig endaði. Gæsahúð.