46 krónur eða 57 krónur?

Deilan um keisarans skegg heldur áfram við Austurvöll. Nú væri mér næstum sama þó að frumvarpið hefði verið málfræðilega vitlaust, það bara getur ekki toppað flækjuganginn í þeim sem verja með kjafti og klóm og orðhengilshætti og krónukrónum og aurakrónum og aulahúmor rétt stórútgerðarinnar til að hagnast um milljarða á kostnaðu almennings. 40 árum síðar!

En ég horfi, já, bara með öðru auganu en málþæfendum tekst ekki að sannfæra mig um réttmæti þess að raka áfram fé í sjóði þeirra ríkustu.

Fruss.

Veiðigjaldið - hver veit hvað?

Ég er ekki andvíg málþófi. Málþóf er filibuster á ensku og mér skilst að það sé mikið notað í Bandaríkjunum, eða hafi a.m.k. verið. Málþóf þjónar þeim tilgangi að vekja athygli á umdeildum málum, tefja, fá umræðu í samfélaginu og upplýsa. En öllu má ofgera.

Nú er þetta haft eftir Karli Gauta úr ræðustól Alþingis:

Þeir sem þekkja frumvarpið illa að eigin sögn, frú forseti, eru þrisvar sinnum líklegri til að styðja það. Þrisvar sinnum líklegri til að styðja það! Þeir sem segjast þekkja það vel eru tvöfalt líklegri til að styðja það. Hvaða tilhneiging er þetta, frú forseti? Þeir sem ekkert vita um þetta mál þeir styðja það. Eftir því sem þeir vita meira því meiri líkur eru á að þeir styðji það.

Þeir sem segjast þekkja það vel eru tvöfalt líklegri til að styðja það? Þrefalt og tvöfalt líklegri en hvað? spyr ég. Eftir því sem þeir vita meira því meiri líkur eru á að þeir styðji það?

Annaðhvort er rangt skrifað upp eftir þingmanni Miðflokksins eða hann orðinn mjög aðframkominn, en ég spyr í fullri alvöru: Halda menn að stuðningur fólks við eðlilegar greiðslur fyrir afnot af þjóðareign snúist um útreikninga í frumvarpi?! NEI, ég er ekki flokkspólitísk en er lengi búin að vera þeirrar skoðunar að frjálsa framsalið hafi verið mistök og að útgerðarfélögin sem fjárfesta í óskyldum rekstri eigi að borga sanngjarnt verð fyrir aðgang að auðlindinni okkar.

Og mér finnst líka rangt gefið í ferðaþjónustunni og í henni starfaði ég í rúman áratug.

Sveitarfélögin sem skila inn neikvæðum umsögnum um veiðigjaldsfrumvarpið gætu vel verið undir hælnum á sínum eigin Bogesen. Rafvirkinn í þorpinu getur orðið uggandi yfir að fá ekki lengur yfirvinnu hjá frystihúsinu af því að hann veit um sporsluna sína upp á þúsundkall en ekki að bærinn fær hundraðþúsundkall þegar útgerðarbóndinn borgar eðlilegt veiðigjald.

Umsagnir eru góðra gjalda verðar en þær verður að skoða í samhengi hlutanna.

Og það er rétt sem lesandi kann að hugsa, ég hef ekki reiknað út gjaldið, ekki frekar en í nokkru öðru frumvarpi. Almenningur setur sig ekki inn í löggjöfina, við myndum okkur skoðanir á öðru en einstökum excel-skjölum. Og ég held að við vitum öll að það er rangt gefið í þessum efnum. 

Ekki nóg að hlutirnir séu réttir ... veiðigjaldið

Einu sinni álpaðist ég til að bjóða mig fram til formanns í stéttarfélagi. Ég fékk óánægjufylgi vegna þess að aðeins innsti hringur þekkti mig en fjöldinn kaus mig til að fá ekki hinn frambjóðandann. Ég var haldin mikilli ábyrgðarkennd og vandaði mig og vandaði mig og vandaði mig svo aðeins meira. Árið sem tók við var hræðilegt. Ég lagði mig svo mikið fram að ég gekk fram af mér. Að vísu var óeining í félaginu, eins og alltaf, en frambjóðandinn sem ekki var kosinn hringdi stöðugt í mig til að spyrja mig um hitt og þetta og aðallega eitthvað úr fortíðinni sem kom minni formennsku ekki við. Það var alveg freistandi að segja: Þetta átt þú að vita, en ég puðaði við að ná í upplýsingarnar annars staðar (fyrir tíma gúgls) til að láta hann ekki hanka mig á neinu.

Núna þegar ég fylgist samviskusamlega með Alþingisrásinni sakna ég þess stundum að menn vandi sig meira. Ég er ekki hrifin af stjórnarandstöðunni en mér finnst að stjórnarliðar ættu líka að hugsa: Það er ekki nóg að hlutirnir séu réttir, þeir verða líka að líta út fyrir það.

Stjórnarliðar allra tíma þurfa að svara betur og oftar. Það verða alltaf einhverjir sem fara að trúa því að Kiddi Mýfluga á Kópaskeri eigi að borga veiðigjaldið hans Valda koppasala á Kvíaskeri.

Lengsta þingræðan: Jóhanna Sigurðardóttir 1998

Ég var að hlusta á Vikulokin. Þar töluðu saman Diljá Mist Einarsdóttir, Pawel Bartoszek og Ingibjörg Sólrún Gísladóttir. Þátturinn var óvenjulega hressilegur og gestir skorinorðir. Meðal annars lýsti Ingibjörg Sólrún eiginlega yfir stuðningi við mótmæli á Austurvelli 17. júní. En það sem ég staldraði við var þegar Diljá talaði um lengstu þingræðuna, þá sem Jóhanna Sigurðardóttir flutti 14. maí 1998 um húsnæðismál. Jóhanna hafði áhyggjur af að verið væri að

slá af, með litlum fyrirvara og litlum undirbúningi, félagslega húsnæðiskerfið.

Í byrjun ræðunnar kemur fram að hún fékk aukaborð undir gögnin sem hún ætlaði að leggja út af í ræðu sem hún var búin að ákveða að yrði löng. Ég hef ekki lesið hana í heild sinni en mér er sagt að Jóhanna sé með vel byggða ræðu, lausa við endurtekningar, og ég veit að eftir að ræðan hafði verið skrifuð upp las hún hana sjálf yfir og gerði lítils háttar athugasemdir á stöku stað. Útprentuð ræðan var einu sinni til sýnis á opnu húsi í Alþingishúsinu í heild sinni.

Það sem Diljá sagði áðan var að ræðan hefði hafist á hádegi 14. maí og staðið yfir til miðnættis daginn eftir. Ég skil Diljá þannig að hún haldi að ræðan hafi staðið yfir í um 36 klukkustundir. Hið rétta er að hún stóð 14. maí 1998

kl. 12:27-12:59
kl. 13:34-19:05
kl. 20:31-00:38

þar sem tvö matarhlé voru þegar á dagskrá þingsins. Samanlagður fjöldi mínútna var þá 32+331+247 mínútur, samtals 610 mínútur, þ.e. 10 klukkutímar og 10 mínútur.

Mönnum ofbauð einnig þegar Ögmundur flutti löngu hlélausu ræðuna sína um RÚV 4. apríl 2006 sem stóð frá kl. 23:10 til kl. 5:12 næsta morgun. Þess vegna var á endanum þingsköpunum breytt og tekið fyrir eins langar ræður og fólk gat flutt án þess að nærast eða fara á náðhúsið.

Ég skil vel að málþóf, það að þæfa málið, geti átt erindi en þegar fólk endurtekur sig í sífellu verður það leiðigjarnt. Og þegar þingmenn gjaldfella vinnuna sína með því að tala mjög mikið um að þingið þurfi að komast í sumarfrí sem standi þá frá miðjum júní til fyrsta þriðjudags í september geta þau sjálfum sér um kennt þegar allur almenningur hneykslast á lítilli skilvirkni þingsins og háum launum þingmanna.

 

Þingfundur á sunnudegi

Ég fylgist auðvitað með fundarstjórnarumræðum á Alþingisrásinni. Á sunnudegi. Ég ætti að poppa en ég tími ekki að missa af neinu.

Ég er á móti þingfundum á sunnudögum og líka á laugardagskvöldum og reyndar held ég að allir þingmenn gætu stytt mál sitt til muna alla daga. En það sem hlýtur að verða fréttapunktur í fjölmiðlum er athyglin sem öll önnur helgarstörf fá, þar sem fólk hefur ekki val um að vinna ekki á sunnudögum. Við getum talað um verslanir, þ.m.t. bakarí sem opna dyr sínar fyrir allar aldir og hafa þá þegar framleitt ógrynni af nýmeti, sjúkrahús, öldrunarheimili, ferðaþjónustu og ylströndina. 

Ég veit alveg að þingmenn vinna um helgar, semja frumvörp og nefndarálit, lesa skýrslur, hitta kjósendur og ganga um Þingvöll. Ég veit líka að þingmenn hafa mikið frítt spil og ráða vinnutíma sínum þegar fundartíma sleppir, bæði á þingfundum og nefndarfundum.

Ég gæti rantað lengi um umræðuna sem nú hefur staðið yfir í tæp þrjú korter, en ég tek undir með Bryndísi Haralds sem sagði áðan að málið um bókun 35 leysist ekki í þingsalnum. Ég held að þessi þingfundur sé fyrst og fremst til að skemmta okkur skrattanum vegna þess að ég hef stundum gaman af rugli og þótt ég nái ekki að poppa sit ég hér við minn indæla suðurglugga og klóra ketti á enninu meðan ég fylgist með fundinum.

Óli Lokbrá

Við þekkjum öll Óla Lokbrá. En ég áttaði mig á því í þessari viku að lokbrá er kvenkyns. Óli er hins vegar karlkyns. Svona getur maður orðið samdauna.

Kannski er það svipað og að fólk segir kyrrþey þótt það eigi að vera í nefnifalli og þá kyrrþeyr og svo er berjamór þannig í nefnifalli þótt flestir fari í berjamó.

En að ég skyldi aldrei leiða hugann að Óla sem ætti eiginlega ekki að vera lokbrá. En hvernig er lokbrá á dönsku? Ég finn það engan veginn.

Stjórnarminnihluti?

Nei, það er ekkert til sem heitir stjórnarminnihluti. Ég er að horfa á umræðurnar eftir eldhúsdaginn, en ég heyri þetta of oft. Mér finnst meira að segja á mörkunum að tala um stjórnarmeirihluta. Það er meiri hluti, það eru stjórnarflokkar, það er minni hluti og það er stjórnarandstaða.

Minni hlutinn er ekki í stjórn, ekki nema það sé minnihlutastjórn sem er engin hefð fyrir á Íslandi.

Cliffhanger - Á ystu nöf

Mig langaði að horfa á eitthvert léttmeti um helgina og fann bíómynd í spilara RÚV, klassíska *hóst* mynd með Sylvester Stallone. Eins og í Ófærð voru aðalpersónurnar húfulaus og í frárenndum úlpum í brjáluðu veðri og til viðbótar príluðu björgunarsveitarmennirnir upp lóðrétan hamarinn á hnúunum einum saman, komust á tindinn á nokkrum mínútum, þurftu ekkert að nærast, löguðust af hnjáskeljabroti á augabragði, fundu peningatöskur og götuðu þær með augnaráðinu. Ég gleymi sjálfsagt einhverjum afgerandi hæfileikum allra sem áttu hlut að máli.

Í stuttu máli: Stórskemmtileg mynd.

Að öðru leyti vil ég segja að dagskrá RÚV er svo frámunalega léleg, sérstaklega línulega dagskráin, að iðulega er ekkert annað í boði en endursýnd dagskrá og vandræðalega oft bæði myndir og þættir sem hafa verið svo nýlega á dagskrá að það sést á milli í dagatalinu. Horfa ekki allir á sjónvarp í gegnum netið nú orðið? Af hverju er þá ekki látið duga að hafa áhorfsefnið aðgengilegt en bjóða upp á aðeins meira af nýju efni? Þetta á auðvitað ekki við um myndir með Sylvester Stallone sem aldrei er nóg af ... 

Alan Bates gegn Tryggingastofnun

Það er hægt að treysta breska dómskerfinu. Ég segi bara sannleikann.

Eitthvað í þá veruna er haft eftir einu fórnarlambi breska Póstsins í þáttaröð sem má sjá í spilara RÚV um þessar mundir. Þáttaröðin, Mr. Bates vs The Post Office, Alan Bates gegn Póstinum, er um svo lygilegt mál að það er eiginlega ekki hægt að trúa því. Um aldamótin innleiddi hin framúrstefnulega stofnun, Pósturinn, tölvukerfi sem átti að leysa af hólmi handrituðu bókhaldsgögnin. Það sem íslenska áhorfandann vantar alveg er tilfinning fyrir mikilvægi starfsins. Ég sé bara starfsfólk sem afgreiðir frímerki og afhendir lífeyrisgreiðslur skv. plani en fólkið sem átti í hlut leit á þetta sem mikilvægt ævistarf. Það sem urmull póstafgreiðslumanna lenti í var að bókhaldið hætti að stemma og póstmeistararnir, sem ráku þá pósthúsin eins og eigin fyrirtæki, sáu skuld birtast hjá sér og tvöfaldast og fjórfaldast og verða að óyfirstíganlegri skuldahrúgu.

Og ég gæti spurt eins og við spyrjum manneskju sem yfirgefur ekki ofbeldismann: Af hverju sættirðu þig við þetta?

Öllu fólkinu, mjög mjög mjög mörgu, var sagt að enginn annar hefði lent í þessu. Öllum var sagt að viðkomandi væri ein/n í þessu. Fólk efaðist um sjálft sig enda gaslýst af þrautþjálfuðu ofbeldisfólki sem átti að keyra tölvukerfið á þennan hátt.

Og nú berast fregnir af því að Tryggingastofnun þurfi að rukka 45.000 manns vegna ofgreidds einhvers. Af hverju sættir fólk sig við þetta? Ég held reyndar að fólk muni ekki gera það vegna þess að fyrsta frétt er að stór hópur hafi lent í þessu.

Ég er ekki komin svo langt að þurfa að eiga við Tryggingastofnun en Skatturinn er mín brekka. Í fyrra fékk ég endurgreidann ofgreiddan tekjuskatt enda er ég lítill verktaki og reikna sjálf út mína staðgreiðslu og sendi skilagreinar. Svo hef ég endurskoðanda sem telur fram og kann betur á þetta. En viti menn, í febrúar fékk ég rukkun frá Skattinum upp á næstum sömu upphæð. Og ég óviss í minni sök borgaði enda er útgáfudagur, gjalddagi og eindagi sami dagurinn og ef ég borga ekki strax leggjast strax 10% ofan á. Ég virðist ekki hafa neitt val, fæ ekki einu sinni sundurliðun. Ég er mjög ósátt við Skattinn en ætla ekki í viðskiptafræði til að skilja þetta. Þegar ég hef sent fyrirspurnir með tölvupósti fæ ég skriflegt svar á svahíli sent frá útstöðvum Vestmannaeyja. 

Tölvukerfin, já, og gervigreindin, eiga að hjálpa okkur en stundum leggja þau stein í götu okkar.

Velgjan sem kólnar

Ég væri ekki hissa - og er ekki hissa á mælingu - á að landsmenn tækju fagnandi þeirri breytingu að láta þá sem hafa hagnýtt sameiginlega auðlind borga fyrir afnotin. Ég er svo forfallin að ég er búin að fylgjast með umræðu á Alþingi um frumvarp um veiðigjaldið og þau sem tala um að landsbyggðin leggist af ef stórútgerðinni verði gert að borga eðlilegt gjald og muni þá flæmast með landvinnsluna úr landi virðast ekki vita að mestu stórbokkarnir hagræða fyrst og fremst í eigin þágu og sum landvinnsla er farin. Það hefur ekkert að gera með veiðigjaldið.

Ég er hlynnt hækkun veiðigjalds en mér finnst líka ástæða til að skoða hvort einhverjir angar í ferðaþjónustunni hafa ekki skarað eld að eigin köku síðustu árin og áratugina. Hver á Langjökul?

Straumlínan ætti að vera að auðlindir nýtist landsmönnum í heild, ekki örfáum einstaklingum sem byrja síðan að skæla og LÍÚja þegar þingmenn nenna að taka slaginn.

Ég hef það gott en fullt af fólki nær ekki endum saman þrátt fyrir að vinna fulla vinnu og hafa jafnvel menntað sig til verðmætra starfa fyrir samfélagið.

Það er ekki endingardrjúgt að pissa í skóinn sinn. Það er volgt fyrst en kólnar svo.