,,Hann gekk að minnsta kosti aldrei"

Ég var að klára 10 ára gamla bók eftir Haruki Murakami sem kom út á íslensku í fyrra. Bóksalar voru ánægðir með hana sem þýtt skáldverk en mér var bent á hana sem reynslusögu langhlaupara. Hún er sléttar 200 síður í litlu broti og mér fannst hún svo sem fjórðungi of löng. Kannski er það táknrænt því að höfundurinn er skáldsagnahöfundur og langhlaupari sem lætur viljandi reyna á þolið hjá sjálfum sér. Vissulega voru forvitnilegar uppgötvanir sem hann gerði sem áhugahlaupari. Ég læt mér detta í hug að hlaupa mitt fyrsta heila maraþon eftir nokkur hálf og veit að ég er kannski að reisa mér hurðarás um öxl. Vöðvarnir eru verkfæri sem maður verður að beygja undir vilja sinn - minn!

Höfundurinn var tæplega sextugur á ritunartíma bókarinnar og hafði þá hlaupið ríflega 20 maraþon og í hvert skipti virtist hann verða undrandi á því að það væri erfitt, það krefðist úthalds og skýrrar hugsunar. Er þetta leikaraskapur hjá honum eða er hann svona einfaldur? Vonandi stílbragð, ég er ekki nógu vel lesin í Murakami þótt hann sé langhlaupinn höfundur.

Og nú veit ég að það er ekki sjálfsagt að ég geti klárað heilt maraþon í ágúst 2017. En það eru svo sem ekki nýjar fréttir ... en ég get reynt að setja mér sama markmið og hann: að skokka eða hlaupa alla leiðina.

Grútskýring

Nei, ég hugsaði það ekki upp sjálf en djö hvað tungumálið er undursamlega frjótt og sveigjanlegt. Eftir hrútskýringu sem allir skilja núna er komið orðið grútskýring sem hlýtur að vera andheiti við raunverulega útskýringu, skýring sem gengur ekki upp, skýring sem enginn trúir á, skýring sem er bara grútur ...

Hrútskýring

Það sagði sig næstum sjálft að hrútskýring yrði valið sem orð ársins 2016, svo ótrúlega snjallt að manni finnst einmitt, eins og málfarsráðunautur sagði, það alltaf hafa verið til.

Flugeldasala + björgunarsveitir

Björgunarsveitirnar voru valdar maður ársins á Rás 2. Mér finnst það undarlegt val þar sem margt fólk er í björgunarsveitunum. Hins vegar vinna björgunarsveitirnar óeigingjarnt og dýrmætt starf. Mér skilst að þær fjármagni sig aðallega með flugeldasölu og nú hefur ár eftir ár fólk argað yfir því að aðrir vilji líka selja flugelda.

Ég veit ekki hvað flugeldar kosta, hvorki hjá björgunarsveitunum né öðrum. Er það sama verð fyrir sömu vöru? Þá skil ég alls ekki af hverju fólk verslar ekki við björgunarsveitirnar. Ef það munar hins vegar t.d. 20% og hleypur á tugum þúsunda hjá áhugasömum um flugelda er skiljanlegt að fólk horfi í budduna.

Ég spyr: Er ekki tímabært að huga að annarri fjáröflun fyrir björgunarsveitirnar? Er endilega hollt og heilbrigt að sprengja svona mikið á hverju ári?

Slökkviliðsmenn byrjuðu líka sem sjálfboðaliðar en eru nú launamenn, sem betur fer. Er hugsanlegt að það þurfi að nálgast flugeldasölu, björgunarsveitir og lífsbjargir á annan hátt en með rifrildi og hástöfum á hverju ári?

Flugvallaróvinur

Ég vil að flugvöllurinn fari úr Vatnsmýrinni. Ég hef skrifað þetta líklega 20 sinnum og sagt það mun oftar. Mér væri það að meinalausu að hátæknispítali yrði byggður upp í Keflavík. Reyndar fyndist mér gáfulegt að dreifa álaginu af Landspítalanum, t.d. með því að byggja upp góða bráðamóttöku í Keflavík. Ég heyri áhugamenn um flugvöllinn og öryggi landsmanna tala um að sjúkrahúsin í kringum Reykjavík séu verkefnalaus þannig að ég held að ég eigi liðsmenn þar.

Færum innanlandsflugið til Keflavíkur, nýtum sjúkrahúsin á jaðri höfuðborgarsvæðisins betur og hættum að rífast um málið. Enginn sem er á móti flugvellinum þar sem honum var tildrað upp vanhugsað fyrir meira en hálfri öld er áhugalaus um öryggi sjúklinga eða slasaðra. Það er aldrei ástæðan, ekki frekar en okkur finnst fólkið á Eskifirði eða í Ólafsvík eiga að búa við minna öryggi en aðrir. Stundum er hvorki hægt að fljúga flugvél né þyrlu vegna veðurs - væri þá ekki betra að hafa öruggt lendingarsvæði nálægt öruggu sjúkrahúsi? Reykjavík er höfuðborgin en menn geta ekki í öðru orðinu viljað auka sjálfræði byggðanna og hinu hafa allt á sama stað.

Flytjum innanlandsflugið til Keflavíkur. Skipulega. Í skrefum. Án yfirgangs og hávaða.

 

Fúsi - mögnuð bíómynd

Horfði loksins á Fúsa í sarpinum. Þetta er algjörlega mögnuð mynd um mann sem brýtur stöðugt á, þ.e. hann er kletturinn sem brýtur á, og svo er líka stöðugt brotið á honum. Af því að hann er feitur og óframfærinn halda sumir að hann sé perri og allt er túlkað honum í óhag. Samt er hann ekkert nema viðkvæmnin og bóngæðin.

Fúsi kom mér þægilega á óvart.

Netskraflið

Ég dott ofan í netskrafl í gær, var lengi búin að ætla mér að prófa og kom því loks í verk. Og mér leið eins og ég kynni ekki íslensku. Meðal orða sem þjarkurinn leyfði voru ákæriði, beinætu, mýk, örvina -- og korhnúsa.

Flest fann ég í orðabók á eftir en ekki örvina. Þetta var lærdómsríkt.

PISA

Hve marga daga, hugsaði hún, hafði hún setið svona, horft á brúnt, kalt vatnið æða upp og eyða upp bakkanum.

How many days, she wondered, had she sat like this, watching the cold brown water inch up the dissolving bluff.

 

Frá tíma til tíma skreið það eftir lækjarfarvegum og skurðum og hellti sér yfir lág svæði.

From hour to hour it slithered up creeks and ditches and poured over low places.

 

Einhvern tímann um nóttina vakti öskrið hana, hljóð svo angistarfullt að hún var kominn á fæturna áður en hún var vöknuð.

Sometime in the night the cry awoke her, a sound so anguished she was on her feet before she was awake.

 

Skjálfandi, fikraði hún sig að rúminu og lagðist niður.

Shivering, she pulled back on the bed and lay down.

 

“Leyfðu mér að borða” kallaði hún til hans “og síðan sinni ég þér”.

“Let me eat,” she called to it, “and then I’ll see to you.”

 

--- 

Mér er brugðið.

 

Kjósa aftur?

Einn möguleikinn sem æ oftar er nefndur hjá lykilfólki innan flokka víðs vegar frá á hinu pólitíska litrófi er sá að það þurfi bara að kjósa aftur. 

Er einhver vissa fyrir því að upp úr kjörkössunum komi þá betra púsl? 

Ég átta mig á að á lokuðum fundum ræða menn margt sem ég frétti aldrei sem lesandi í Hlíðunum en er í alvörunni trúlegt að menn geti með engu móti komið sér saman um megináherslur við stjórn landsins? Og samkvæmt þrískiptingu ríkisvaldsins semur löggjafinn lögin og framkvæmdarvaldið, ríkisstjórnin, á að framfylgja þeim. Ríkisstjórnin er aðeins ein þriggja stoða.

Nú liggur fjárlagafrumvarpið fyrir og fjárlaganefnd byrjuð að funda um það. Einhverju verður breytt, svo verður frumvarpið samþykkt og gert að lögum sem á að framfylgja.

,,Fyrir flóðið" - Leonardo DiCaprio

Fyrir sléttum mánuði ætlaði ég að vera búin að horfa á þessa mynd en náði því ekki. Ég heyrði hinn frábæra (fyrrverandi) útvarpsmann Guðfinn Sigurvinsson segja frá henni í útvarpinu áður en forseti var kosinn í Bandaríkjunum. Hann sagði að Leonardo DiCaprio hefði hana aðgengilega öllum til að reyna að koma fólki í skilning um a) hvaða mann Donald Trump hefði að geyma og b) mikilvægi umhverfisvitundar. 

Fátt svíður mér meira en slæm umgengni við náttúruna. Já, ég veit að vistsporið mitt er fáránlega stórt og þungt en ég nota plast í hófi, hjóla sem mest og er sem lengst í útlöndum þegar ég á annað borð er stigin upp í flugvél. En ég átta mig líka á því að maður lifir í samfélagi og það er erfitt að synda gegn straumnum. Ef æðsta stjórn hvers ríkis (kosin af landsmönnum auðvitað) stæði með umhverfinu og legðist gegn umhverfissóun (þ.m.t. matarsóun) og stæði með nýtni og sparsemi - hér t.d. með raf- eða metanbílum og lífrænum tunnum við hvert hús eða víða í hverju hverfi - yrði umhverfisvinum auðveldara að standa með sannfæringu sinni. 

Ég hélt að ég myndi sofna yfir myndinni, ég segi það satt því að það hendir mig stundum, en ég starði opinmynnt allt til enda. Í Kína er mengunin þverhandarþykk, jöklar bráðna óeðlilega hratt og sjávarborð hækkar ört. Ég held að jörðin og mannkynið sé í hættu.

Nú er ónáttúrulega hlýtt í Reykjavík og víðar á Íslandi og við júbilerum, ég líka því að ég fíla hlýindi, en þetta er háskalegt. Og við getum haft áhrif á okkar nánasta umhverfi sem gæti haft margfeldisáhrif.

Okkur er líka hollt að minnast þess að 12. desember 2015 undirrituðu 195 ríki Parísarsamninginn, samning um að reyna að halda hnattrænni hlýnun undir 2°C, og Alþingi samþykkti þingsályktun um hann í september sl. Nú vil ég meiri forystu í þessum málum, takk.