Deyjandi ömmur í Vatnsmýrinni

Guð. minn. góður. Guðmundur Fertram Sigurjónsson var í Silfrinu í fyrrakvöld grátklökkur að tala um mikilvægi flugvallarins í Vatnsmýrinni. Ekki væri hægt að senda ömmur utan af landi með flugi (frá Ísafirði þaðan sem ekki er nærri alltaf hægt að fljúga) til Keflavíkur - hvernig ættu þær að komast til Reykjavíkur?!

Ha, hvernig eiga ömmur að komast með lest, strætó eða einkabíl milli bæjarfélaga eða hverfa? Nei, þær komast með naumindum upp í flugvél, lenda svo í Vatnsmýrinni - og hvernig eiga þær þá að komast til augnlæknisins í Kringlunni eða Mjóddinni? Væntanlega með annarri flugvél þá, nema þyrla sé.

Ég þurfti að halda mér svo ég dytti ekki um kaffibollann minn meðan ég hlustaði á tilfinningaklámið því að þetta var hreinræktað tilfinningaklám í manninum.

Fólk deyr nefnilega ekki af því að flugvöllurinn sé ekki á ákveðnum stað. Það deyr, þegar svo háttar til, af því að það kemst ekki undir læknishendur. Þó að flugvöllurinn yrði um aldur og ævi í Vatnsmýrinni er ekki öruggt að fólk komist undir læknishendur ef það kemst ekki frá staðnum sem það ætlar að fljúga frá. Og það er ekki heldur banvænt að komast ekki til gigtarlæknis á núll einni.

Ég er alltaf til í að hlusta á rök fyrir einhverju sem ég er ekki sammála, en þessi maður tefldi ekki fram neinum rökum, nema raki í augnkrókunum teljist með.

Bankarnir

Ég er svo mikill greifi að ég er með fjögur bankaöpp í símanum mínum og viðskipti við fjórar fjármálastofnanir: Arion, Auði, Íslandsbanka og Indó. Gamli Búnaðarbankinn er uppeldisbankinn minn en ég er algjörlega laus við trygglyndi þegar mér finnst gengið á minn hlut sem Arion hefur svikalaust gert við öll tækifæri mörg síðastliðin ár. Ég ætla þess vegna að láta núverandi kreditkort renna sitt skeið og ekki endurnýja það að því loknu. Hugsanleg sameining Arion og Íslandsbanka hefur þannig engin áhrif á mig persónulega vegna þess að ég er á hraðri leið í burtu frá þeim báðum.

Er engin von til þess að neytendur standi saman, taki slaginn og gangi keikir frá borði? Erum við svo átthagabundin, ýmist vegna trygglyndis eða vegna þess að flutningur lána milli fjármálastofnana er svo djöfullega kostnaðarsamur?

Flugvöllurinn í Vatnsmýrinni

Ég samgleðst öllum sem lifa af hremmingar, hvort sem eru óvænt veikindi, slys eða ofbeldi. Ég samgleðst öllum sem ná árangri, hvort sem er í vinnu, námi eða öðru einkalífi. Ég samgleðst öllum sem eiga góðar stundir með fjölskyldu, vinum eða samstarfsfólki.

Mér finnst bara mjög auðvelt að gleðjast yfir því sem vel gengur, hvort sem er hjá sjálfri mér eða öðrum, og finna til með fólki sem líður illa eða þjáist, hvort sem er andlega eða líkamlega.

En mér finnst alltaf fráleitt að stilla því upp að flugvöllur í Vatnsmýri bjargi lífum og flugvöllur úr Vatnsmýri grandi lífum. Ég ætla ekki að tengja í frétt af því af því að þetta er of persónulegt fyrir viðkomandi. Auðvitað hafa líf bjargast vegna þess að það fólk sem hefur verið í lífshættu kemst undir læknishendur. En þurfa þessar læknishendur að vera við Hringbrautina?

Er ekki hátæknisjúkrahús í Keflavík? Veikist fólk ekki á Ísafirði? Verða ekki slys í Neskaupstað? Af hverju er ekki betri aðstaða víðar um land? Mega Reykvíkingar sem búa í aðflugslínu flugvélanna ekki allt eins krefjast þess að friðhelgi þeirra heimila verði virt?

Ég hef ekki heyrt það núna í dágóðan tíma en það flaug fyrir fyrir nokkrum árum að fólk í Vesturbænum vildi geta flogið norður á Akureyri með morgunvélinni og til baka með síðdegisvélinni og helst án þess að skipta úr inniskónum. Ef við erum að tala um aðgengi mætti þá spyrja hvort fólk í Andrésbrunni ætti ekki að geta gengið á inniskónum út í flugvél sem flytti það milli landshluta. Væri ekki líka næs fyrir landsbyggðarfólkið - sem alltaf er talað um eins og því finnist það engan rétt eiga - að geta flogið að norðan, lent í Keflavík og gengið beint í flugvél sem flytur það til útlanda?

Mér finnst vanta alla ró í umræðuna og ég hef enn ekki séð neina þarfagreiningu. Getur einhver hér t.d. sagt mér hver borgar megnið af innanlandsfluginu? Eru það farþegarnir sjálfir eða eru það skattgreiðendur?

Trén í Öskjuhlíðinni

Ég hef skipt um skoðun. Reyndar á aukaatriði en samt má segja að ég hafi skipt um skoðun. Ég er enn á því að flugvöllurinn eigi að fara úr Öskjuhlíðinni og held enn að hægt sé að gæta að öryggisþættinum varðandi sjúkraflugið annars staðar, en ég sé að í ágúst 2023 hef ég ekki viljað láta fella tré í Öskjuhlíðinni sem ég man gjörla að okkur var sagt í leiðsögunámi mínu á sínum tíma að hefðu vaxið þar af miklu harðfylgi frá miðri 20. öld.

Út frá minni persónulegu skoðun og upplifun vil ég segja að mér er alveg sama þótt skógurinn verði grisjaður. Ég fæ innilokunarkennd þarna og villist alltaf. Á sólardögum nær sólin hvorki niður á kollinn á mér né í smærri plöntur sem veitti ekki af.

Mér er sjálfri því alveg sama þótt 1.400 tré verði felld. Ég hef hins vegar ekki skipt um skoðun á veru flugvallarins og hef enga trú á að meiri hluti borgarstjórnar hafi steytt á þessu máli sem allir hlutaðeigendur hafa vitað um.

Hildur eftir Satu Rämö

Í mér var góður slatti af eftirvæntingu þegar ég opnaði Hildi. Ég hafði ekkert heyrt nema gott, m.a. frá finnskri vinkonu minni sem hefur verið búsett á Íslandi álíka lengi og Satu, höfundurinn. Ég náði að lesa fyrstu 100 síðurnar af 370 en þá var fullreynt með að höfundur hætti ekki að útskýra alls konar og ýmislegt. Ég trúi alveg að útlenskir lesendur, sem eru auðvitað markhópurinn, kunni að meta frásögnina en þetta er erfitt fyrir fólk sem þekkir til. Glæpasagan hélt samt og þess vegna las ég síðustu 50 síðurnar.

Ég eftirlæt öðrum að lesa hinar sögurnar sem Satu er líka búin að skrifa og gleðst yfir að hún eigi orðið stóran lesendahóp vegna þess að ég held að bókin henti fullkomlega öðrum lesendum en mér.

It Ends With Us eftir Colleen Hoover

Ég er núna búin með tvær sögur eftir Colleen Hoover, 9. nóvember sem var alveg mögnuð bók og svo hina átakanlegu Þessu lýkur hjá okkur (þýtt sem: Þessu lýkur hér). Ég grét svo mikið yfir seinni partinum af því að hún er um fólk sem beitir ofbeldi og verður fyrir ofbeldi.

Ég hef sjálf ekki verið lamin og ekki niðurlægð en ég hef horft upp á þess háttar og ég veit að það er svo stutt á milli þess að allt sé í himnalagi og að allt sé ómögulegt. Það er hægt að elska einhvern 80% innilega og út af lífinu en hata svo viðkomandi 20%. Það er hægt að horfa í gegnum fingur sér þótt einhver komi illa fram, einu sinni, tvisvar en ef skiptunum fjölgar verður erfiðara að útskýra fyrir sjálfum sér af hverju nú sé komið nóg.

Saga Lily er saga alltof margra kvenna og óháð því hvaða ákvörðun hún tekur er hún ævilangt merkt því hvernig pabbi hennar lúskraði á mömmu hennar og hvernig Ryle kom fram við hana. 

Bíómyndin Once Were Warriors (1994) rifjaðist upp fyrir mér meðan ég las, mynd sem ég sá fyrir löngu og aðeins einu sinni, einhverja áhrifamestu mynd sem ég hef nokkru sinni séð. Hún er um hjón í ofbeldissambandi þar sem hann er einmitt svo sjarmerandi og svo allt í einu BÚMM er hann það ekki. Ég myndi svo sannarlega horfa á hana aftur ef ég hnyti um hana en ég hef ekki lagst í ítarleit.

Ég held að ég hafi alltaf skilið af hverju konur festast í ofbeldissamböndum og aldrei dæmt þær fyrir að hlaupa ekki í burtu á 100 km hraða. Ég held að ég hafi aldrei dæmt þær. Ég vildi samt að ég hefði verið duglegri að spyrja: Af hverju beitti ofbeldismaðurinn ofbeldi? Af hverju er ábyrgðinni svona oft varpað á þolandann?

Ryle er með skiljanlega skýringu en ekki afsökun. Ég ætla ekki að tala af mér hér, ég vona að sem fæstir þurfi að upplifa innihald bókarinnar á eigin skinni en bókin er holl lesning. Ég er ekki viss um að þýðingin sé góð, ég gafst upp á Verity eftir sama höfund í íslenskri þýðingu, og mæli með að þau sem geta lesið á ensku sæki sér eintak á bókasafnið.

Þegar ég átti eftir 30 blaðsíður las ég að baráttujaxlinn Ólöf Tara væri látin og þá grét ég hálfu meira yfir bókinni.

Við eigum ekki að líða ofbeldi og fórnarlömbin eiga ekki að axla ábyrgð á ofbeldismönnunum.  

Lagabreyting 2021

Ég er að reyna að glöggva mig á umræðunni um stjórnmálasamtök annars vegar og félagasamtök hins vegar. Skatturinn er með lista yfir skráð stjórnmálasamtök  og þar kennir ýmissa grasa sem ekki eru á þingi. Samtals eru framboðin 25. Eru þá allir listar sem eru í sveitarstjórnum þarna eða vantar kannski líka stjórnmálaframboð á því stigi?

Hjá Skattinum er líka eyðublað til að breyta skráningu úr félagasamtökum í stjórnmálasamtök og byggir á lögum frá 2006 sem virðist síðast hafa verið breytt 2023.

Svo finn ég frétt frá 2022 á vef Stjórnarráðsins með yfirskriftinni:

Vilji stjórnmálasamtök þiggja opinbera styrki þurfa þau að skrá sig

Fréttin er reyndar mjög ruglingsleg en inntakið sýnist mér samt vera það sem stendur í fyrirsögninni.

Þá er spurningin: Af hverju skrá stjórnmálasamtök sig ekki sem slík ef það er forsenda þess að þiggja styrki – ef þau vilja þiggja styrki? Samkvæmt gjaldskrá kostar það 30.000 kr.

Og: Hver er ábyrgð Fjársýslunnar?

Loks: Tóku þau stjórnmálasamtök sem mest hafa verið í umræðunni ekki þátt í að setja þessi lög?

Ef þessi breytingalög eru þau sem um ræðir, nr. 109/2021, voru þau samþykkt með 52 atkvæðum, 11 voru fjarverandi.

Ég er voða hrædd um að margur öryrkinn hafi þurft að endurgreiða ofgreiðslur sem hann þáði í góðri trú um að greiðandinn vissi hvað hann væri að gera. Ef greiðandinn leggur lykkju á leið sína til að endurheimta 240 krónur get ég ímyndað mér að honum finnist ástæða til að ganga eftir 240 milljónum króna.

 

 

Handboltinn

Ég er stundum forfallinn handboltaáhorfandi og búin að vera það núna í janúar. Ég hefði viljað sjá Ísland fara alla leið en ég bjóst aldrei við því. Ég er umburðarlynd gagnvart mistökum í þessum bransa og röngum ákvörðunum þjálfara. Ég er kannski of umburðarlynd þegar kemur að þessu þar sem hlutaðeigendur eru sannarlega í vinnunni og það ágætlega launaðri vinnu (eða er það ekki örugglega?).

En sem hægur skokkari frá árdögum Reykjavíkurmaraþonsins hef ég stundum sett mér hófleg markmið og samt ekki náð þeim. Og þrátt fyrir það sem ég veit um atvinnumennsku er ég stútfull af skilningi og umburðarlyndi. Og athugum eitt, ef síðasti leikur, gegn heimamönnum Króatíu, hefði tapast með þremur mörkum en ekki sex væri staðan öll önnur. Svona munar nú litlu. Íslenska liðið vann seinni hálfleikinn (í leikhléi var staðan 20-12) og hafði áður unnið fjóra leiki, þar af tvo þá seinni sem flestir bjuggust við að gæti brugðið til beggja vona.

Ég ætla að horfa á Argentínuleikinn í dag og lifa mig inn í hann alla leið vegna þess að í mínum augum er þetta veisla. Stundum fær maður bragðbesta brauðréttinn og stundum uppþornuðu kransakökuna, þetta er samt veisla og ég sendi landsliðinu ómælt knús og sérstakar stuðkveðjur.

Varnarsigur

Ég horfi á landsleiki í handbolta af áfergju og ástríðu en samt án tilfinninga. Ég man þegar Ísland tapaði fyrir Suður-Kóreu 25. febrúar 1986. Menn voru harmi slegnir, miður sín og ábyggilega sumir skömmustulegir. Væntingarnar voru langtum meiri, á pappírunum var Ísland með betra lið og Kóreumennirnir voru smávaxnir á móti hávöxnum Íslendingunum. Ég varð ekki hissa og ég var alls ekki sár. Mér finnst eðlilegt í íþróttum að gera harkaleg mistök.

Ég hef sem sagt gaman af að horfa á handbolta á stórum mótum en kippi mér ekkert upp við slakt gengi. Í vinnunni er reyndar spápottur og þar spáði ég Íslandi 10. sæti og við vorum flest á þeim slóðum. Það að vinna silfur á Ólympíuleikunum í Beijing 2008 er auðvitað stórkostlega ánægjulegt en 17 árum síðar er það ekki viðmiðið.

Já, íslenska liðið lék illa í gær eftir fjóra sigurleiki í fyrstu fjórum leikjum mótsins, en keppinauturinn var lið á heimavelli með 13.500 gólandi áhorfendur á móti háværum 1.500 Íslendingum. Liðið hefði mátt tapa með þremur mörkum ef það ynni síðan Argentínu á morgun, sunnudag, og þá hefðum við verið örugg inn í átta liða úrslitin. Við töpuðum með sex mörkum en eftir fyrri hálfleikinn var ég farin að halda að við myndum tapa með tólf mörkum.

Þess vegna segi ég og skrifa: Varnarsigur!

Lesendum sem vilja skilja þetta sem tilvísun í alþingiskosningaúrslitin í haust er frjálst að gera það ...

Ekki rétta systirin

Oh, það er svo gaman að finna nýja höfunda. Kringlusafnið er oft með annað úrval bóka en bókasafnið í Grófinni og þar datt ég niður á Claire Douglas, The Wrong Sister. Sú bók er óhefðbundinn krimmi að því leyti að bókin gerist eiginlega öll hjá fórnarlömbunum og mögulegum gerendum en ekki hjá lögreglunni eins og mér finnst algengt. Tvær systur og makar þeirra ætla að skiptast í eina viku á íbúðum þar sem önnur systirin er dálítill stórbokki og þau hjónin mjög efnuð og hin systirin er heimakær og á tæplega þriggja ára tvíbura.

Og þá fer í gang sérkennileg atburðarás sem felur á endanum í sér siðferðisleg álitamál um hvort systir gerir systur greiða þótt hann sé strangt til tekið út fyrir mörk hins löglega og siðlega. Hvað er hægt að fyrirgefa og hverju er hægt að horfa framhjá? 

Hvenær er glæpur glæpur og hvenær er glæpur yfirsjón eða lítils háttar hliðarspor?