Ég kaus í gær

Öll tólf höfðu eitthvað með sér, flest miklu minna en ég vildi sjá og eiginlega ekkert þeirra meira en 80%. Ég er greinilega svo blinduð af Guðna að ég bar frambjóðendur alltaf saman við hann og hans mannkærleika og gáfur.

Allan maímánuð var ég að máta frambjóðendur við embættið og mörg komu til greina á mismunandi stigum. Ég fór á sex kosningaskrifstofur og las og hlustaði heil ósköp. 

Hatur og heift í kosningabaráttunni fór algjörlega framhjá mér nema þar sem fólk kvartaði undan hatri og áróðri. Ég sá bara kvartanirnar, ekki áróðurinn. Samt las ég mikið á vefnum og horfði á umræður og viðtöl.

Í gær kaus ég svo með hjartanu, ég kaus frambjóðandann sem ég vildi helst og hann blandaði sér ekki í toppbaráttuna. Sá frambjóðandi getur gengið beinn í baki frá sinni kosningabaráttu og haldið áfram þeim verkum sem hann hefur unnið fyrir þjóðina.

Ég trúi að forsetinn sem varð fyrir valinu muni venjast vel en bíð eiginlega spenntust eftir að sjá hvernig fólk ætlar að tala um Björn heilsukokk. Verður hann kallaður forsetamaki eða verður hann Björn eða Bjössi? Verður forsetinn hann eða hún (í ljósi umræðunnar um kynhlutleysi orða) og verður forsetinn mætt eða mættur?

Ég hef engar sérstakar skoðanir á skoðanakönnunum en minni á að skoðanakannanir hafa áður litað umræðuna. Ég kaus minn frambjóðanda með hjartanu og höfðinu og hefði verið til í miklu meiri hlátur næstu árin.

 

Skoðanakannanir

Ég fylgist spennt með skoðanakönnunum og kappræðum. Ég sé líka að obbi frambjóðenda vill að svipað fyrirkomulag verði haft á í síðustu kappræðunum, á morgun, og var 3. maí. Þær þóttu mér líka heppnast vel og er margbúin að segja það við fólk í kringum mig. Það var byrjað á mismunandi stöðum í hópnum, spurningar voru persónulegar, við fengum hraðaspurningar og frambjóðendur fengu að spyrja hvert annað.

Ég var ekki eins hrifin af forystusætinu á mánudag og margar vinkonur mínar, en Steinunn Ólína benti sannarlega á ákveðna þversögn í sambandi við skoðanakannanir. Ef ekkert mark er takandi á 40-50% landsmanna í könnun, af hverju eru þá kannanir látnar ráða hvaða frambjóðendur fá að mæta í aðalsettið?

Kosningarýni

Kosningarnar núna eru einstakar og ekki hægt að bera þær saman við neinar fyrri forsetakosningar. Ég veit um fólk sem kaus ekki Guðna fyrir átta árum þótt það vildi gjarnan fá hann af því að það taldi hann svo öruggan að því væri óhætt að kjósa annan sem fengi þá ögn betri kosningu. Örn Úlfar Sævarsson nefndi líka svona dæmi í Pallborðinu áðan, ég held um sig sjálfan.

Ég spái Katrínu sigri af ýmsum ástæðum, aðallega þeirri að hún er hokin af reynslu og mjög margt fólk vill forseta sem kann á fólkið og kerfið, er með tengslanet, á auðvelt með að koma fyrir sig orði - og er með húmaníska menntun, íslensku.

Þau sem ekki vilja fá rútineraðan pólitíkus á Bessastaði geta ekki kosið taktískt af því að það er ekki hægt að sjá út úr kosningaspám hvaða frambjóðandi er í 2. sæti. 

Mín spá er að Halla Tómasdóttir eigi ekki eins mikið inni og hún átti á sama tíma árið 2016.

En hvaða forseti sem velst verður varla með meira en þriðjung atkvæða og mér finnst það dálítið dapurlegt. En svo ég haldi áfram að dansa í hring verð ég að rifja upp að okkar heittelskaða Vigdís vann með rúmlega þriðjungi atkvæða 1980 og varð mjög fljótt forseti okkar allra. Ég fæ kusk í augun þegar ég rifja upp þá djörfung sem hún sýndi með því að bjóða sig fram. Eftir því sem ég kemst næst bjóst hún alls ekki við að sigra, vildi bara sýna að kona gæti boðið sig fram.

En ég er svo mikill meðspilari að forsetinn sem kemur upp úr hattinum á sunnudagsmorguninn verður forsetinn minn, hvað sem ég exa við á laugardaginn. Ein vinkona mín á afmæli sama dag og einn frambjóðandinn og hún vonar að 11. október verði næsti fánadagur ...

Lúxusvandi kjósandans

Ég er búin að líta inn á sex kosningaskrifstofur í mánuðinum og hlakka til að mæta á kjörstað á laugardaginn en er samt ekki búin að ákveða hver fær atkvæðið. Ég væri til í mörg þeirra og er búin að hafa stórkostlega gaman af kosningabaráttunni.

En hvert er vald forsetans? Ég held að það sé flesta daga, og í mörgum tilfellum allt fjögurra ára kjörtímabilið, svo lítið að forsetinn sem ég vel mér verður einhver sem kemur vel fyrir og er líklegastur til að senda jákvæð skilaboð til umheimsins. Og þar er úrvalið sannarlega mikið og gott.

Forsetakosningarnar 1. júní

Ég er sólgin í allt upplýsingaefni um frambjóðendurna til embættis forseta. Ég er eiginlega ekki búin að gera upp við mig hvert atkvæðið fer en finnst þau næstum öll hafa eitthvað til síns máls. En akkúrat núna fá Ásdís Rán, Ástþór og Steinunn Ólína stærsta kúdosið fyrir boðaðan fund sameiginlega á Græna hattinum í kvöld. Ef ég byggi á Akureyri myndi ég mæta í síðasta kl. 19, fá mér að borða og bíða svo spennt eftir flugeldasýningunni. Það er svo mikil gleði í þessu.

Þessi (meinta) kosningabarátta er MJÖG skemmtileg. Hreinasta afbragð.

Pétur Gunnarsson rithöfundur á RÚV

Ó, þessi þáttur. Ég horfði alveg dolfallin á Pétur Gunnarsson, rithöfund og heimspeking, svara af svo mikilli hæversku öllu möguluegu um lífshlaup sitt og ferilinn og rauk svo á bókasafnið og sótti Punktinn og Ég um mig frá mér til mín. Hlakka mikið til að rifja upp kynnin af Andra.

Svo. Mikið.

Elías Auðar Haralds (1947-2024)

Nú er ég búin að lesa þrjár af Elíasarbókunum eftir Auði Haralds heitna. Ég var, og er, mikill aðdáandi hennar en hafði einhvern veginn samt ekki lesið hinar svokölluðu unglingabækur hennar. Guð minn góður, ég hló upphátt á hverri síðu. Elías er ábyrgi einstaklingurinn í þriggja manna fjölskyldu þar sem mamma hans og pabbi eru bæði mikið úti á þekju og til viðbótar stinga þau höfðinu í sandinn ef hætta steðjar að, þá helst þegar Magga frænka boðar komu sína eða - það sem er auðvitað hálfu verra - þegar hún birtist óforvarandis með kúst og kassa til að hjálpa þeim að pakka þegar þau flytja til Kanada.

Lýsingarnar eru náttúrlega óborgaralega fyndnar en á sinn lymskulega hátt tekst Auði að stinga að lesendum heilræðum og uppeldisráðum, allt í gegnum leik og glens.

Þvílíkur hvalreki sem Auður var fyrir bókmenntirnar. 

Meðvirkni er núna ofnotað hugtak

Horfið á kappræðurnar á Stöð 2 (ef þið hafið áhuga á forsetakosningunum og eruð ekki búin að horfa). Öll sex stóðu sig vel. Öll. Heimir spyrill fær verstu einkunnina fyrir að sýna einn viðmælanda úti á götu mæra einn frambjóðanda. Úrtakið var lítið og það var fáránleg mismunun að birta lofrulluna. Ekki samt víst að sá frambjóðandi græði á því.

Hálfur mánuður eftir og ég er ossa spennt.

Já, meðvirknin? Það er stutt á milli þess að trúa og treysta fólki og að vera meðvirkur. En við megum ekki glata tiltrú á fólki. Einn frambjóðandinn benti á þessa hættu.

Leyfð dánaraðstoð?

Ég hlustaði áðan á umræðu um hvort leyfa eigi dánaraðstoð eða ekki. Það er 100% að eitthvert fólk óskar eftir dánaraðstoð af því að lífsgæðin eru orðin engin. Ég átti vinkonu sem þjáðist svo af krabbameini og aukaverkunum þess að síðustu vikurnar af ævi hennar voru algjört kvalræði fyrir hana. Ég finn sárlega til þegar ég hugsa til hennar síðustu daga.

Svo get ég ímyndað mér að hlédrægt fólk, fullorðið fólk sem er orðið háð öðrum um margt, gæti orðið meðvitað (með réttu eða röngu) um að aðstandendum finnist það baggi og lætur þá í veðri vaka að það myndi þiggja svona aðstoð. 

Ég er mjög tvístígandi.

 

Bakgarðshlaupið

Ég skil ekki hvernig á því stendur að RÚV gerir bakgarðshlaupinu, sem er auðvitað sturlaður íþróttaviðburður, varla nokkur skil á meðan einkamiðillinn er með beina útsendingu frá upphafi til enda. Frá upphafi til enda er frá kl. 9 á laugardagsmorgni fram á miðjan mánudag. Starfsmaður Vísis er á staðnum með viðtöl og textalýsingar en mestmegnis bara mynd af ráslínu sem jafnframt er marklína. Ég sat í sófanum með verkefni hálfan sunnudaginn með kveikt á þessu spennandi sjónvarpi. Ekki kaldhæðni.

Af hverju getur ríkismiðillinn ekki gert þetta?

Kappræðurnar út af forsetakjöri

Postularnir tólf mættust í sjónvarpssal í gær. Ekkert þeirra skandalíseraði. Ekkert þeirra missti málið og gat engu svarað. Öll skildu spurningarnar. Þetta er ekki sjálfgefið í hita leiksins.

Mín spá er að Halla Tómasar fari að kroppa fylgi af einhverjum og að Jón Gnarr endurheimti einhver prósent sem hann var byrjaður að tapa.

Og hvað sem öður líður hafði ég dálítið gaman af Viktori sem handlangaði sig inn á listann.

Ísland í bítið

Ég kveiki alltaf á Bylgjunni þegar ég vakna virka morgna. Heimir og Lilja eru mitt fólk. Í morgun kveikti ég, gekk frá, heyrði rödd sem ég kannaðist við en var ekki viss, kom svo til baka og heyrði Lilju ávarpa Loga og slökkti strax. Logi hefur aldrei gert neitt á minni persónulega hlut en maður sem hrökklaðist frá K100 verður ekki í mínu útvarpi. 

Morgunútvarp Rásar 2 og jafnvel Rásar 1 gerir núna sama gagn og Bítið gerði.

Bláu ljósin í Belfast

Ég held að starf götulögreglunnar sé hroðalega erfitt, sérstaklega í seinni tíð og sérstaklega í borgum þar sem glæpatíðni er mikil og stjórnvöld meðvirk.

Írsku þættirnir sem voru gerðir á síðasta ári, Bláu ljósin í Belfast, og eru núna í línulegri dagskrá á RÚV kalla fram mikla gæsahúð. Fullt af nýrri nálgun, góðum vilja nýliðanna til að hlúa að okkar verst stadda fólki og bévítans meðvirknin í efstu lögum.

Fánadagurinn

Vigdís Finnbogadóttir á afmæli í dag og þar af leiðandi var 15. apríl fánadagurinn á árabilinu 1980-1996. Frambjóðendur sem leiða kosningabaráttuna sem ekki er hafin eiga afmæli 2. janúar, 25. janúar, 1. febrúar og 12. mars. Ég á afmæli í október - eins gott að ég blandaði mér ekki í baráttuna.

Launamunur í læknastétt

Það er ekkert lát á undrunarefnum í henni veröld. Nú kemur á daginn að kvenkyns læknar raðast sjálfkrafa neðar en karlkyns læknar hjá Landspítalanum. Hvernig getur þetta gerst? Sem betur fer eykst hröðum skrefum meðvitund þeirra sem eru órétti beitt.

Ég hef örugglega rifjað þetta hér upp áður en ég geri það samt aftur. Sumarið 1984 var ég sumarstarfsmaður hjá Nóa-Síríus. Vinnan var skemmtileg og samstarfsfólkið líka, ljúfur yfirmaður og vinnutíminn bara ágætur. En þegar ég fékk útborgað sá ég að ég fékk borgað eftir unglingataxta sem var ekki til, fékk sem sagt lægra borgað en var leyfilegt. Ég veit ekkert hvað strákarnir fengu. Að auki tók ég tvo sumarfrísdaga um sumarið og þeir voru bæði dregnir af laununum og orlofinu sem ég hefði annars safnað upp. Ég leitaði til stéttarfélagsins sem stóð með mér og ég fékk leiðréttingu með hjálp þess fyrir mig og þrjár aðrar stelpur sem voru líka sumarstarfsmenn um tvítugt.

Já, ég fékk 918 kr. ávísun - en mér bauðst ekki jóla-, páska- eða sumarvinna þarna framar. Það kostar að standa í afturlappirnar. Mér sveið það þá en mig hefur samt aldrei skort verkefni.  

Forsetakosningarnar

Korteri áður en Jón Gnarr bauð sig fram spáði ég því að hann myndi bjóða sig fram. Ég kýs því að líta svo á að í mér búi ponsulítil spákona, en bara agnarsmá. Ég spáði honum þá 23% atkvæða og ætla ekki að bakka með þá spá að svo stöddu.

Nú eru línur aðeins farnar að skýrast og stjórnmálafræðingur „segir líklegast að Katrín Jakobsdóttir, Baldur Þórhallsson og Jón Gnarr muni heyja baráttuna um Bessastaði“. Ég vil núna bæta Höllu Hrund Logadóttur orkumálastjóra við púllíuna og held að þau verði stoðirnar fjórar, ekki endilega þannnig að atkvæði muni skiptast nokkurn veginn jafnt á milli þeirra en hvert þeirra um sig gæti komið á óvart.

Og ég spái því að forseti verði kosinn með 25% atkvæða. Nú er ég orðin mjög spennt fyrir að fá kosningabaráttuna í maí og sjá svo úrslitin eftir kjördag, 1. júní nk.

 

Auður Haralds 1947-2024

Ég er mjög roggin af að hafa sjálf uppgötvað Auði Haralds á sínum tíma og skrifað BA-ritgerðina mína um Hvunndagshetjuna, að vísu dálítið löngu eftir að hún kom út. Auður bjó þá á Ítalíu og ég sendi henni bréf þangað og fékk annað til baka, átta vélritaðar A4-blaðsíður að lengd ef ég man rétt. Ég hendi ógjarnan pappír þannig að ég hlýt að eiga það einhvers staðar.

En nú er hún öll og ég var loksins að hlusta á drellifínan þátt um hana í spilara RÚV. Hún átti merkilegt lífshlaup og stórkostlegan rithöfundarferil.

Sjálftaka Arion banka

Það hvarflar ekki að mér að Arion banki sé eini spillti og sjálfhverfi sjálftökubankinn en hann er bankinn sem ég lenti hjá. Ég var alltaf í Búnaðarbankanum en flutti mig yfir til sparisjóðs fyrir 20 árum. Viðskiptin fluttust svo aftur í Arion banka án míns vilja en nú er nóg komið. Ekki aðeins það sem ég skrifaði um páskana, heldur fékk ég 

a) ekki svar við póstinum mínum

b) ekki lækkun á útskriftargjaldinu

c) ekki einu sinni helvítis skuldfærsluna sem mér var þó sérstaklega boðin í fyrri pósti.

Nei, ég fékk hnipp í appinu um að ég væri að gleyma mér! Ég er náttúrlega búin að borga skrambans reikninginn og senda annan póst með boðaðri uppsögn. Nú er ég spennt að vita hvort bankinn hefur fyrir því að taka við uppsögninni eða hvort hann mun halda áfram að rukka mig um árgjald og útskriftargjald eftir að ég hætti alveg að nota kortið.

HFF

Arion banki

Dæs. Þetta er leiðinlegt umfjöllunarefni, en bankarnir líta greinilega ekki svo á að þeir séu í þjónustuhlutverki gagnvart kúnnanum sem borgar reikningana. Ég er með VISA-kort og hef í mörg ár borgað 340 kr. í útskriftargjald í hverjum mánuði. Ég hef aldrei vitað fyrir hvað og sendi á endanum fyrirspurn til bankans og bað um útskýringar. Þá var mér sagt að ef ég veldi beingreiðslu, þ.e. að reikningurinn væri greiddur sjálfkrafa út af reikningi, væri hægt að lækka þetta gjald, mig minnir um 200 kr. á mánuði. Ef við hugsum okkur að ég hafi verið með kort í 30 ár, þá 360 mánuði, er munurinn einn og sér 72.000 kr. Og ég kannast ekki við neina þjónustu fyrir þennan pening. Ég borga árgjald og það er jafn hátt hvort sem verið er að útbúa nýtt kort eða ekki. Ef ég skyldi ekki borga á réttum tíma (sem gerist aldrei) væri ekki hikað við að rukka fulla dráttarvexti. Bankinn er alveg tryggður.

Fyrir mánuði fékk ég þau svör að búið væri að setja reikninginn í beingreiðslu en viti menn, ég fæ enn 340 kr. rukkun sem verður þeim mun hlálegri þegar upphæðin sem að öðru leyti er skuldfærð á reikninginn er langt undir 10.000 kr. Auðvitað endar það með því að ég hætti þessum viðskiptum eins og þau leggja sig og ég vildi óska þess að fleiri gerðu það vegna þess að bankinn á að þjóna okkur. 

Ég er búin að skrifa bankanum tölvupóst og tímastilla hann í fyrramálið þannig að hann týnist vonandi ekki í reiðipóstunum sem bankanum hljóta að berast í tugavís alla daga, líka um páska sem ber upp á um mánaðamót.

Gunnar Þórðarson

Guð minn góður, hvað þættirnir um Gunnar Þórðarson eru frábærir. Þeir voru sýndir á RÚV í gærkvöldi og fyrrakvöld. Ágúst Guðmundsson og Jón Þór Hannesson eru skrifaðir fyrir þeim og á einhverri spjallsíðu las ég að Ágúst hefði tekið viðtölin. Þótt ég hefði vel þegið að sjá Ágústi bregða fyrir er ég samt svo þakklát þegar stjórnandi og spyrill heldur sig til hlés.

Og þá að efni máls. Gunnar Þórðarson verður áttræður í byrjun næsta árs og þá verður örugglega eitthvert húllumhæ þannig að það er frábært að vera aðeins á undan skriðunni. Ég get ekki bætt neinu við afrekaskrána hans eða það sem viðmælendur sögðu um hann. Ég er sjálf mjög gefin fyrir talað mál og lítið fyrir að velja mér tónlist. Ég veit þó sannarlega að lífið væri litlausara án tónlistar og þekki auðvitað öll helstu lög Gunna en ekki öll þau 500 sem hann hefur samið. Það sem viðmælendur sögðu og hrósuðu Gunna fyrir var svo dásamlega efnisríkt og laust við mærð að ég varð raunverulega miklu nær um tónlist og manneskju.

Hattinn ofan fyrir þessu páskasjónvarpi.