Ekkert Fréttablað

Á laugardaginn kom ekkert Fréttablað inn um lúguna, ekki á mánudaginn heldur og ég var að átta mig á því að nú hefur það ekki borist mér í heila fjóra daga. Sakna ég þess? Tjah, ég fletti því alltaf á endanum vegna þess að yfirleitt er eitthvað í blöðunum sem er ekki á vefnum en ég mun ekki kalla eftir því.

Svona er fjölmiðlaheimurinn minn að breytast.

Pítsurnar

Ég er ekki mikill kokkur en ég get bakað pítsur heima hjá mér. Í pítsum er deig, yfirleitt sósa, krydd, álegg og ostur. Í þessu hráefni eru ýmsar breytur, svo sem hvort maður kaupir tilbúið deig eða lætur það hefast í skálinni, hvernig sósan er, hvort osturinn er undir álegginu eða ofan á, rifinn eða sneiddur, og svo náttúrlega hvort maður hefur jalapeno og ætiþistla eða pepperóní og sveppi/ananas ... listinn er endalaus.

En ÞETTA sem í eðli sínu er afgangamatur er maturinn sem fólk kaupir tilbúinn og lætur jafnvel senda sér! Og nú rífast tvær misstórar keðjur um markaðshlutdeild og aðgang að matardiskum landsmanna.

Keðjunum getur staðið á sama um mig vegna þess að þessi matur kemur úr skúffunum mínum og ísskápnum en í ljósi vinsælda þessa skyndifæðis skil ég ekki af hverju menn geta ekki bara umborið hver annan á markaðnum. Ég hef alveg fylgst með Þórarni og baráttu hans til að lækka verð, t.d. með áherslum sínum í IKEA, en ef maður ætlar að koma samkeppnisaðila sínum á kné ætti það bara að gerast með því að bjóða betri vöru á sambærilegu eða lægra verði.

Og þeir eru rífast um PÍTSUR!

Dauðinn er alvörumál

Ég er mikill áhugamaður um styttingu vinnuvikunnar í krafti brjálæðislegra tækniframfara þau 50 ár sem eru að verða liðin síðan lög voru sett um 40 stunda vinnuviku. En þótt vinnuvika verði stytt um fjórar stundir heilt yfir er ekki lögmál að hún sé tekin út eftir hádegi á föstudögum. Í öllum ákvæðum hélt ég að talað væri um samkomulag milli starfsstöðvar og starfsmanna. Og nú birtist hér einhver furðufrétt um að ekki verði hægt að jarða á föstudögum. 

Prófið að spyrja fólk hvort það vilji ekki taka styttingarfríið út á mánudegi eða miðvikudegi eða breytilega. Ég held að það sé reginmisskilningur að allir vilji lengja helgina á þennan hátt. Auðvitað vilja það einhverjir en ef styttingin á m.a. að nýtast í alls konar útréttingar væri út í bláinn að allir færu í þær útréttingar eftir hádegi á föstudögum þegar - með þessum bollaleggingum - allir ætluðu að vera í fríi!

Ég er ekki í föstu starfi en ég skal byrja og segja: Ég myndi vilja taka mína styttingu út í miðri viku. Ég fer ekki í bústað um hverja helgi. Víða eru föstudagar notaðir til uppbrota á vinnustöðum og ekki myndi ég vilja missa af öllum fyrirlestrum eða viðburðum sem hafðir eru í lok vikunnar á vinnustöðum sem ég þekki til.

Og svo finnst mér dónalegt að tala í fréttinni sem ég vísaði í eins og það að deyja eða jarða sína nánustu sé eitthvert spaug.

Hver fer ekki í sóttkví?

Ég fylgdist lauslega með upplýsingafundi Almannavarna í gær, kannski bara nóg til að sjá að Víðir er áfram yfirvegaður og laus við dómhörku. Ég þekki ekkert til á þeim vinnustöðum þar sem fjöldinn allur hefur þurft að fara í sóttkví og veit ekki til þess að ég þekki neinn sem hefur kinokað sér við að fara í sóttkví eftir ferð til útlanda.

Hver fer til útlanda á tímum heimsfaraldurs og hver fer ekki í sóttkví við heimkomu?

Kannski eru sumir í þessum hópi sem hafa farið til heimalandsins að vitja um aldraða foreldra eða ömmur og afa eða veika ættingja. Dauðinn biður ekki um leyfi til að sækja fólk þótt nú standi illa á. Þótt ég þurfi ekki að fara til útlanda í bráð dettur mér ekki í hug að fordæma alla sem gera það. Ég veit ekki um aðstæður allra.

Og af hverju fer fólk ekki í skyldusóttkví þegar það kemur heim ef það hefur þurft að fara til útlanda? Sjálfsagt hefur það ekki talið sig veikt en það eru engin rök. Við stoppum við rautt ljós þótt enginn sé að fara yfir á græna ljósinu. Við spennum beltin þótt við ætlum að keyra á löglegum hraða. Við búum í samfélagi og flest hlítum við þeim reglum sem samfélagið hefur komið sér saman um. 

Þess vegna er ég að velta fyrir mér ástæðum þess að einhver fari ekki í sóttkví við heimkomu, sérstaklega eftir alla umræðuna sem spannst um dóminn sem féll um páskana. 

Hver gerir það? Einhver starfsmaður leikskóla? Af því að hann ætlar að smita börn, foreldra og samstarfsfólk?! Nei, pottþétt ekki. Ef um er að ræða starfsmann á leikskóla detta mér tvær ástæður í hug og þær eru tengdar: 1) Það er mannekla og viðkomandi getur ekki verið lengur í fríi og 2) viðkomandi er ekki í sóttkví á launum og hefur ekki efni á að vera í launalausu fríi í þrjá til fimm daga.

Ég sá yfirvegað viðtal við Þóru Björgu Gígjudóttur sem á barn á Jörfa. Yfirvegun er hins vegar ekki orðið sem á við um viðbrögðin við fréttinni.

Ef ég hefði sjálf verið í útlöndum hefði ég öll tækifæri til að halda mér til hlés í fimm daga en ég myndi ekki dæma þá sem geta/gera það ekki fyrr en ég vissi málavexti. Ég hata meðvirkni en mér finnst ekki vera meðvirkni að vilja vita hvað gekk á áður en ég dæmi. Og ég trúi því að sá sem braut af sér hafi einhverjar málsbætur þangað til annað sannast.

Það hvarflar ekki að mér að nein heilvita manneskja vilji senda sirka 100 manns á spítala og 2.700 manns í sóttkví eins og franska ferðamanninum frá því í fyrrasumar er ætlað. Ef það sannast hins vegar að brot hans hafi verið af ásetningi á að sleppa silkihönskunum og taka á honum og hans broti sem ásetningsbroti.

Stofnunin Skatturinn

Ég held að Skatturinn sé með þann einbeitta vilja að flækja málin fyrir skattgreiðendum. Í dag fékk maður sem ég þekki bréf um hærri álögur fyrir síðasta ár en hann hafði búist við. Af bréfinu mátti skilja að hann skuldaði 342.358 kr. en viðbótin var samt upp á 23.639. Ég las bréfið og það var mjög auðvelt að skilja það þannig að hann ætti að borga 342.358 kr. Við teljum okkur hvorugt eiga að stríða við almennan skort á lesskilningi.

Nú les ég að fyrirtækið BPO innheimta hafi verið rekið til baka með innheimtukröfur vegna smálána. Ég hata smálánin eins og pestina og fagna því með látum að menn komist ekki upp með þennan gjörning, en ég get sagt ykkur að Skatturinn hefur nefnilega gert þetta líka. Og komist upp með það.

Skatturinn sendi mér harðorða ítrekun um greiðslu skuldar í lok janúar án þess að hafa nokkru sinni sent mér rukkun. Þegar ég fór að grufla í þessu kom hið sanna í ljós. Tveir eða þrír starfsmenn Skattsins gengust við mistökunum en samt fékk ég senda rukkun um dráttarvexti með gjalddaga og eindaga sama dag og skuldin var birt í heimabankanum.

Já, krafan var birt í heimabankanum einhvern dag og sama dag var gjalddagi og eindagi kröfunnar. Algjör dauðans tilviljun að ég sá það í tíma. Annars hefði ég fengið dráttarvaxtakröfu á ólögmæta dráttarvexti ríkisstofnunar.

Skuldin var ekki há og dráttarvextirnir ekki heldur þannig að ég nennti ekki að eltast við þetta lengur, en út frá prinsippi hefði ég átt að gera það. Skatturinn er í mínum augum óbilgjörn stofnun sem hefur ekki sannleikann eða réttmæti krafna í öndvegi. Með bréfinu sem ég sá í morgun sannaði hún enn frekar að hún hefur meiri áhuga á flækjustigi en því að einfalda ferlið og auðvelda fólki að skilja refilstigu innheimtunnar.

Vextir

Fasteignir seljast eins og heitar lummur og mér hefur skilist að það sé vegna þess að nú eru útlánsvextir lágir. En það gæti orðið skammgóður vermir. 

Fjármálastöðugleikanefnd sendi frá sér yfirlýsingu í dag og þar segir m.a.:

Í núverandi vaxtaumhverfi er nauðsynlegt að lánveitendur sem og lántakendur séu meðvitaðir um að töluverðar breytingar gætu orðið á greiðslubyrði óverðtryggðra lána.

Vísir túlkar þetta svona eftir að hafa fylgst með vefútsendingu í morgun:

Seðlabankinn varar við að lágir vextir vari ekki að eilífu og því gæti greiðslubyrði óverðtryggðra lána með breytilegum vöxtum breyst töluvert. Ef verðbólga haldist lengi yfir markmiði bankans sé eitt af úrræðum hans að grípa til vaxtahækkana.

Minn einbeitti grunur er að viðskiptabönkunum gangi aldrei gott til og þess vegna vona ég að húsnæðiskaupendur reisi sér ekki hurðarás um öxl og fái svo brjálæðislegar vaxtahækkanir í bakið þegar þeir keppast við að borga af háu húsnæðislánunum sínum.

Ég get bætt við að ég átti gott spjall við fasteignasala í vikunni sem fullyrðir að aldrei hafi nýir kaupendur átt auðveldara með að komast inn á fasteignamarkaðinn. Viðkomandi færði ágæt rök fyrir máli sínu en þetta byggist allt á því að menn eyði ekki um efni fram og taki svo lán fyrir öllu, bæði húsnæðinu og neyslunni.

Uppsagnir á Hrafnistu?!

Nú er ég svolítið ringluð. Fréttir berast af því að allt að 40 manns hafi verið sagt upp á Hrafnistu – en þó er varla mánuður síðan ríkið ætlaði að SKAPA 7.000 störf.

12. mars var því slegið upp þegar forsætisráðherra og félagsmálaráðherra kynntu  atvinnuátakið Hefjum störf.

Eru hjúkrunarheimilin ekki á forræði ríkisins?

Jafnaldrar manns

Stundum segir gamalt fólk, t.d. einhver um nírætt, að það nenni ekki að umgangast gamla fólkið. Unga fólkið, kannski um sextugt, híar og lætur eins og gamla fólkið viti ekki að það sé gamalt.

Ég hef aldrei skilið þetta. Mér finnst svo eðlilegt að mann langi ekki endilega að umgangast jafnaldra sína öllum stundum. Sumt gamalt fólk er lúið og sumt var aldrei mannblendið en sumt gamalt fólk er sprækt og vill vera þar sem fjörið er.

Það er ekkert meira um þetta að segja þannig að ég reikna bara með að þið kinkið kolli meðan þið ljómist upp. 

Sykur Katrínar

Af því að ég les blöðin og miðlana, skólabækur og skýrslur, hljóðbækur og allrahanda prófarkir er ég alltaf voða þakklát fyrir fljótlesnar skáldsögur sem vekja samt til umhugsunar. Sykur er tvímælalaust í þeim hópi. Karakterinn Óttar finnst víða, bara mismunandi áhrifamikill og áberandi. Segi ekki meir til að skemma ekki fyrir lesendum bókarinnar sem verða vonandi margir.

Án þess að ljóstra neinu upp um söguþráðinn get ég þó sagt að Sigurdís lögreglukona finnst mér sannfærandi karakter og ég sé hana fyrir mér á fleiri blaðsíðum á komandi árum. Hún er ástríðufull í starfi og lætur sannleikselskandi nefið leiða sig áfram.

Helsti gallinn á bókinni þótti mér löngu eintölin. Fólk talaði svo lítið saman, það sagði frá og notaði á köflum dálítið ritmálslegt orðfæri. Og ég ætti nú að þekkja það!

Engin alvörusamkeppni í bankaviðskiptum

Ég væri alveg sátt við lága innvexti til langs tíma ef útlánsvextir yrðu líka lágir til frambúðar. Nú eru útlánsvextirnir lágir og fólk kaupir fasteignir eins og upp sé runnin gósentíð sem muni vara um aldur og ævi. Ég óttast að svo sé ekki. Sjálf á ég mína fínu íbúð og er ekki á förum.

En ég er með sparifjárreikning hjá Arion banka sem er ekki í notkun. Hann býður mér 0,05% vexti en ef ég skyldi fara yfir (á fit, hvernig sem maður gerir það á svona reikningum) er mér gert að borga 3,89% í svokallaða yfirdráttarvexti. Ég var ekkert að koma auga á þetta en ég finn hvergi banka í alvörusamkeppnisrekstri. Hver er skárri en Arion? Auður býður 1% innlánsvexti (sem er auðvitað 20 sinnum meira en 0,05 - en rúmlega 0 margfaldað með slatta er samt ákaflega lág upphæð).

 

Lögvarðir hagsmunir

Ég skil alveg að lögvarðir hagsmunir umbjóðenda Ómars R. Valdimarssonar eru fyrir borð bornir ef dómur fellur ekki í máli þeirra fyrr en eftir að kvöðinni er aflétt!

Nei.

Jú, ég skil það víst. Mér finnst samt að fréttamenn ættu ekki að lepja upp lagatæknilega hugtakið án þess að segja nokkru sinni hvað lögvarðir hagsmunir eru.

Ókei, ég les ekki allt. Ég væri alveg til í að sjá/heyra fréttamann segja þetta einu sinni með eigin orðum.

 

Með kápuna á báðum öxlum

Afsakið umburðarlyndi mitt en mér finnst eins og ég skilji bæði sjónarmiðin, bæði þeirra sem vilja með lögum og reglugerðum skikka alla mögulega sóttbera í sóttkví sem koma til landsins og líka þeirra sem vilja fá að taka sóttkvína út heima hjá sér. Við viljum hefta útbreiðslu faraldurs og hér er sannarlega farin vægari leið en sú sem við heyrum af í öðrum Evrópulöndum, eins og útgöngubanni frá kvöldi til næsta morguns, alls ekki fara fjær heimilinu en 10 km, bara fara út til að sækja nauðsynjar o.þ.h. 

En ég skil sannarlega líka að fólk upplifi ekki lúxus að vera lokað inni á hóteli, þótt það sé gott og aðbúnaður góður, þegar það getur ekki gert neitt nema hafa ofan af fyrir sér. Þegar fólk er heima getur það ... já, verið eins og heima hjá sér án þess að brjóta endilega á neinum.

Ég geri ráð fyrir að sóttvarnateymið sé hins vegar dálítið fast fyrir af því að það er búið að upplifa að fólk svíkist um að gera það sem það á að gera og það sem það lofar að gera. Sjálf er ég svo ári löghlýðin að ef ég álpaðist til útlanda og þyrfti að bíta í þetta súra hótelepli myndi ég gera eins gott úr því og ég gæti án þess að mögla. Og annað, þótt 10.000 kr. (sem verður byrjað að rukka fyrir nóttina eftir tæpa viku) séu hóflegt gjald fyrir hótelgistingu með fullu fæði munar margt fólk um 50.000 gjald fyrir að missa frelsi sitt.

Ég skil ekki æsinginn í umræðunni, það eru svo augljóslega a.m.k. tvær jafngildar hliðar á málinu. Afsakið sum sé umburðarlyndi mitt.

Þagnarmúr Arnaldar

Mér finnst að svona lofaður höfundur eigi að koma mér meira á óvart. Nýjasta bók Arnaldar Indriðasonar náði ekki að koma mér á óvart nema ponsulítið í lokin. Söguþráðurinn var fyrirsjáanlegur og því miður var stíllinn heldur ekki upp á marga fiska. Ég hef lesið mjög fínar bækur eftir Arnald, t.d. Dauðarósir og Grafarþögn, en þótt spennusögur séu formúlubækur verður að prjóna við þær aðeins meiru en tveimur ólíkum timaskeiðum, sirka 1963 og 2019, einum lygnum lögreglumanni, spilltum skartgripasala og sifjaspelli.

Konráð er alveg áhugaverður fyrir það að vera fyrrverandi lögga að grufla í afdrifum smáglæponsins, pabba síns. En 50 ára gamalt heimilisofbeldi sem spilar á réttlát viðbrögð hinna saklausu finnst mér ekki hægt að nota aftur og aftur. Það virkaði í Grafarþögn en nú er það bara að verða klisja.

Bókin var þó fljótlesin og alveg bærileg á löngum páskadegi í sófanum.

Hver vill gefa frá sér sameignina?

Skoðanakannanir eru skrýtin skepna og stundum illa mark takandi á þeim. Í þeirri sem Vísir vitnar í er spurt hvort svarendur séu hlynntir eða andvígir núverandi kvótakerfi í sjávarútvegi.

Ef ég hefði lent í úrtakinu hefði ég örugglega sagst vera andvíg. Við vitum af fréttaflutningi að mönnum var gefinn kvóti til að veiða úr sameiginlegri auðlind. Við vitum að sumir þeirra seldu sameignina með ólýsanlegum hagnaði fyrir sjálfa sig á kostnað eigenda hennar samkvæmt 1. gr. laga um stjórn fiskveiða:

 1. gr.
 Nytjastofnar á Íslandsmiðum eru sameign íslensku þjóðarinnar. Markmið laga þessara er að stuðla að verndun og hagkvæmri nýtingu þeirra og tryggja með því trausta atvinnu og byggð í landinu. Úthlutun veiðiheimilda samkvæmt lögum þessum myndar ekki eignarrétt eða óafturkallanlegt forræði einstakra aðila yfir veiðiheimildum.

Ef fréttaflutningur síðustu áratuga stenst ekki hefur kvótahöfum mistekist hrapallega að færa hið sanna fram.

Ég trúi því að þessum gæðum sé misskipt. Hins vegar er ég líka sannfærð um að margir fiskveiðendur og lítil sjávarútvegsfyrirtæki sem halda sig í héruðunum þar sem stutt er á miðin eru hið mætasta fólk sem hefur ekki makað krókinn á kostnað þorra fólks.

Ef dálkarnir með upplýsingum um þá sem eru andvígir eru skoðaðir sést að 56,2 segjast andvíg kvótakerfinu en miðað við fyrstu tvo dálkana eru 17,1% hlynnt. Hvaða fólk er á bak við þá tölu? Eru það hinir auðmjúku þjónar Þorsteins Más?

Hver vill gefa frá sér sameignina? Væntanlega þeir sem þiggja hana sem séreign.